ken staan er op 9). Voor Edam levert deze kaart niets bij
zonders op.
Dan komt Christiaan Sgrooten, een cartograaf van be
lang. Hij moet van Amsterdam een kaart gemaakt hebben,
die verloren is gegaan, hetgeen door de belangstellenden
nog steeds en bij herhaling betreurd wordt- Hij maakte
voor den Spaanschen koning een atlas met kaarten, die
hij in 1573 gereed had, van de Nederlandsche provinciën,
welk stuk bewaard bleef te Brussel. Daarin zijn twee
kaarten waarop Waterland is aangegeven, verlatijnsd op
de eene kaart tot Watterlandia, op de andere tot Water-
landia. Op deze kaarten is het geheele gewest duidelijk
aangegeven, met de wateren, de omliggende dorpen en
Edam's haven. Nog steeds loopt de haven niet door tot de
Purmer, maar gaat buiten de stad verder noordwaarts.
Maar met die kaartenatlas is iets bijzonders. Alva keurde
ze af, ze waren niet uitvoerig genoeg. Toen heeft Sgrooten
meer uitvoerige kaarten gemaakt die hij in 1592 gereed
had, dus 19 jaren later, zoodat hij gelegenheid moet heb
ben gehad ze goed te maken. Ze reisden in een band als
een groot boek, een atlas, naar Madrid, waar ze nu nog
zijn. Reproducties, zooals van de kaarten en plattegronden
van Jacob van Deventer, bestaan er niet van. Wie dus wil
weten of de cartograaf Christiaan Sgrooten iets bijzonders
afbeeldt Edam betreffende, moet daarvoor naar Madrid
gaan 10
Als een kunstig kaartteekenaar, die door landmeters liet
meten wat noodig was, kwam kort na 1600 naar voren
Joost Janszoon. Van hem kennen we een prachtige gra
vure van ongeveer 75 X100 c.m., dus een groot blad, het
geheele Noord Hollandsche land afbeeldende. Blijkbaar
heeft hij veel laten hermeten en liet dit zorgvuldig doen-
Alle dijken, waterloopen, meren zijn er uiterst zorgvuldig
op afgebeeld. Ook de ligging van Edam is er nauwkeurig
op aangegeven met de haven en de waterloopen noord-
waartsch naar wat nu heet Akswijk en wat op oude kaar
ten veelal heet Havicswijc, van welk dorpje een waterweg
voerde naar de Purmer. Hier is derhalve voor het eerst
15
