Wil Edam ontwaken, dan zal er werk moeten zijn, loonen-
de arbeid voor de mannelijke bevolking. Daarvoor is aan
gewezen de vestiging van een flinke onderneming of in
dustrie. Daarvoor is plaats genoeg, zelfs binnen de veste,
want het N.O. deel van de stad is nog steeds onbebouwd
en ook aan de Zuidzijde van de stad is nog veel ruimte.
Een belangrijke bron van inkomsten kan 't bezoek van
vreemden zijn, zoowel van Nederlandsche toeristen als
van buitenlanders. Dan moet 't echter „welkom vreemde
ling'' zijn, doch niet andersom, vooral niet vanwege de
jeugd. Én er moet „service" zijn, iets wat men moet weten
te begrijpen wat dat is.
Maar boven al deze zaken uit, moet er iets anders gebeu
ren. De schoonheid moet gediend worden. Want slechts
voor schoonheid is blijvende belangstelling. Het moet uit
zijn met 't afbreken van fraaie oude huizen of fragmenten
ervan met daarvoor in de plaats karakterlooze en kunst-
looze gevels. Daarentegen dient medegewerkt te worden
om wat er aan architectuur nog aanwezig is, te behouden,
te herstellen, in eere terug te brengen. Hier en daar is
daarvan reeds iets te bespeuren.
Dan zal er een eind moeten komen aan de overdadige toe
passing van cement, beton en asfalt op den openbaren
weg en op eigen erven. Tot voor enkele jaren had Edam
fraaie straten van baksteen of keien, met stoepen, hekken,
zitbanken vóór de huizen. In het luttel aantal jaren, dat
er eenige vrachtauto's door de straten kwamen en voor
dat de verkeersweg langs de stad gereed kwam, werden de
stoepen opgeruimd en vervangen door voetpaden van ce
menten tegels, werd het wegdek van asfalt gemaakt zoo
bolrond als men nergens aantreft en werden een unicum
in Europa de straatgoten gemaakt van gebakken vuur-
klei, een materiaal dat 't maar niet belieft door den tijd
minder opvallend of vuil te worden. Door deze moder
niseering werd de schoonbek - de stad ernstig ge
schaad, want wat baat 't of men de wanden van een straat
goed verzorgt en de vloer leelijk maakt. In een straat, op
een plein is de vloer even belangrijk als de wanden.
128
