huizen. De achtergevels dezer huizen zijn in den regel
zonder eenige versiering en de gewone eenvoudige volks
kunst van het gewest. Een afzonderlijke groep van deze
bouwkunst vormen de groote patriciërshuizen, gelegen aan
de straat welke eens de linkeroever van de Ye was, de
Lingerzijde, ook wel, doordat de invloedrijken tevens
burgemeester waren, burgemeestershuizen genoemd. Zij
liggen met de achterzijde met flinke tuinen op de zon,
aan de Scheepsmakershaven, een uitgezochte ligging, met
aan de achterzijde gelegenheid voor de speeljachten, met
vóór aan den overkant van de straat plaats voor stalling
en rijtuigen. Van deze huizen is het best bewaard geble
ven het huis Lingerzijde 33, in laat 18e eeuwsche stijl
uiting, dat boven in de portiek de later aangebrachte
wapens eener burgemeestersfamilie draagt. De breede
buitendeur in 't midden met ter weerszijden twee ramen
verklaart de indeeling met een monumentale gang in de
as en de vertrekken terzijde. De aantrekkelijkheid van dit
huis wordt verhoogd door een aanbouw aan de achterzijde,
een ouder, 17e eeuwsch, huisje in vrijwel oorspronkelij-
ken staat. Blijkens eenige oude afbeeldingen is de tuin
aan de achterzijde langs 't water met een houten hek af
gesloten geweest, hetgeen iets specifieks is voor de streek.
De koepel in Louis XVI bouwvormen is nog tamelijk gaaf
bewaard. Ook van een opvolgend huis staat de koepel nog
vredig aan den waterkant.
Er zijn nog meer burgemeestershuizen in Edam. Het groote
gebouw aan de Nieuwe Haven, het reeds genoemde Dia
conie Oude Mannen- en Vrouwenhuis is er één en ook,
als 'n kleinere broer, verderop aan de Nieuwe Haven het
huis op den hoek van de Peereboomsteeg. In dat huis
kwam zelfs Koning Lodewijk Napoleon op bezoek. Nu
woont er de Voorganger van de Vereeniging ter verbrei
ding der Waarheid, waarvan het eenvoudige kerkje daar
naast staat. Dat is te Edam, waar een Vrijzinnige Her
vormde Gemeente is, wat elders de Evangelisatie is, der
halve niet te verwarren met het dagblad de Waarheid zoo
als eens gebeurde. Dit huis wordt nu gerestaureerd, waar
125
