toch iets monumentaals met de zijrisalieten en het portaal
van zandsteen in het donkere muurvlak van 18e eeuwschen
baksteen. Een groote zandsteenen kuif verlevendigt boven
de rechte lijst het bouwwerk; de symbolische zwaan kon
als beëindiging niet ontbreken. De vensters zijn armelijk;
de tijd van een vensterharnas met stijlen en maaswerk
was voorbij en de Fransche stijlen hadden daarvoor niets
in de plaats gegeven. Binnen, en dat is een merkwaardig
heid van de Nederlandsche Luthersche kerken, is de in
deeling verwant aan de Hervormde kerken. Hoe zou men
't ook anders doen. Men ziet er een doophek, een kansel,
overhuifde banken in oud eikenhout, ook koperen doop-
bogen en een voorzangerslezenaar en een orgel aan den
wand. Het eenige wat afwijkt is een altaartafel met eenige
bijbehoorende sierlijke stoelen in 18e eeuwsche vormen.
De Doopsgezinden hadden vroeger twee kerkgebouwen,
op de Halig en in de Molenstraat. Het laatstgenoemde is
reeds honderd jaar geleden afgebroken. Van het over
gebleven Huis van vermaning geldt vrijwel 't zelfde als
voor de Luthersche kerken werd opgemerkt. Er is een
eikenhouten doophek, een kansel en er zijn twee koperen
doopbogen. Eenige fraaie achttiende eeuwsche stoelen
zijn geheel gelijk aan die in de Luthersche kerk: één leve
rantie geweest of iets dat er was gedeeld? Het zijn er 4
en 6, tesamen 10. Zijn, wat zijn? Waren! Die stoelen,
zoowel de Luthersche als de Doopsgezinde, zijn verkocht
aan een verzamelaar die toen te Edam woonde; nadien
gingen ze naar 's Gravenhage.
Tot afscheid het Luthersche Gevelknuppeldicht
Daar eertijds wierd het Heilig Recht
Ten nut van 't algemeen beslegt.
Word nu, naar 't voorschrift van GODS WOORD.
De Vrede- en Boet-Bazuijn gehoort:
Men danke GOD en de AGTb' RAAD.
Door welkers gunst dit Huys hier staat.
C 3 13 CC XXX
Doordat in Edam de Roomsch Katholieken in de minder-
116
