73
schreef in 1714 een boek getiteld: „Traité, des Ponts et
Chaussées". Een uitgebreider, veel belangrijker boek: „La
science des Ingenieurs" werd door Bélidor in 1720 ge
schreven. Hoogstwaarschijnlijk is door hun toedoen in
1747 de „Ecole des Ponts et Chaussées" te Parijs gesticht,
een Instituut, dat gedurende de 18de eeuw toonaangevend
op technisch gebied is geweest. Perronnet was haar eerste
Directeur, een ingenieur, die zich vooral op het gebied
der boogbrug veel verdiensten heeft verworven.
Bélidor is niet te spreken over wipbruggen. Bedenk, hij
was artillerist, professor in de wiskunde en vestingbouw
kundige. Hij bekeek de wipbrug uit een anderen gezichts
hoek. Begrijpelijk dus dat hij schreef: „Dergelijke bruggen
„worden bij nieuwe vestingen niet meer gemaakt, want
„men kan niet alleen aan de wipboomen reeds in de verte
„zien of de brug opgetrokken of neergelaten is, doch de
„wipboomen kunnen door de vijandelijke kanonnen licht
„worden weggeschoten, waardoor de klap vanzelf neervalt,
„zonder dat dit in de vesting kan worden verhinderd."
„Haar kleeft nog een andere fout aan, n.m.1. dat men de
„fraaiste versieringen in den voorgevel der poort moet uit
kappen om de wipboomen in opgehaalden stand hun
„plaats te geven."
Deze motieven typeeren den tijd. Noch een Middeleeuwer,
noch wij, menschen uit dezen tijd, kunnen ons dit laatste
motief als „echt" indenken. Het ontlokt ons een glimlach.
Zijn pleit ten behoeve van het klassieke zuilenfront geldt
feitelijk niet de architectuur. Zou hij daarin een levend
inzicht hebben gehad, dan zou de in zijn boek afgebeelde
wipbrug fraaier van vorm zijn, nu is het een plomp toe
stel. Hoe dit zij, zijn bezwaren voerden tot het vinden van
andere constructies. Waar ik geen voorbeelden er van ken
in ons land, zal ik er niet diep op ingaan, ze slechts aan
stippen ter wille van den ontwikkelingsgang. Bijgaand
fig. 8 geeft de verschillende typen.
Eerst vond men er op de priemen binnen de poort te
brengen. Het parallelogram gevormd door brugklap, wip
boomen, hamei en kettingen werd een ruit, de druk op de
