44
Meen niet, dat de opvatting van zulk een brug voortspruit
alleen uit het behagen in de schoone lijn. Zij werd gebo
ren uit een andere levenshouding.
De eenvoudige brug is overal even breed, De bruggehoof-
den staan haaks op de walmuren. De structuur*) bepaalt
hier den vorm. Het haaksche is van krachtigen eenvoud,
het gebogene daarentegen is plastisch, dat in wezen soe
pelheid, veelheid van motieven, een streven naar pracht en
praal vertoont. Een bouwwerk opgebouwd uit haaksch
op elkaar staap.de vlakken maakt een anderen indruk, dan
een bouwwerk samengesteld uit gebogen vlakken, zooals
wij die vinden aan bouwwerken in Italië na 1580 en in
het West-Europa van de eerste helft der 18de eeuw**).
De eerste uit zich in rust, de tweede in beweging.
Bij de eerste zal men slechts een vierkant, rechthoekig of
veelhoekig grondplan vinden, nooit een ovaal grondplan;
de gevel kan bij de eerste rechthoekig uitspringen, nooit
uit in- en uitgebogen vlakken bestaan; de eerste kent
slechts de overpeinzing, de tweede de extase en vooral de
zinnelijke extase.
Structuur moet niet worden verward met constructie. Het ziin
twee verschillende woorden voor begrippen, welke een nauwe vei-
wantschap bezitten, maar toch in wezen verschillen. „StructuUr" is de
verhouding in het samenstellen (geestelijk), „constructie*4 de wijze
van het samenvoegen (overwegend materieel). De eerste behoort tot
het ontwerp, de tweede tot de uitvoering. In het Nederlandsch hebben
wij voor beide het woord „bouw", doch dit heeft in onze taal twee
erlei beteekenis. Aan Viollet-le-Duc, de Fransche schilder-architect
schrijver, die in het begin der 19de eeuw het juiste begrip voor de
Middeleeuwsche kunst weer heeft doen herleven, danken wij de
volgende zinssnede: „Toute forme, qui n'est pas indiquée par la
structure, doit être repoussée". Wat is deze ware uitspraak veelal
misbegrepen en misbruikt door diegenen, die het verstand de voor
naamste plaats willen geven bij het ontwerpen! Wij spreken dik
wijls van het redelijke in de Bouwkunst. Een juist woord! Bedenk
evenwel, hoe ook „redelijk" evenals „bouw" tweeërlei zin heeft. In
ieder geval Viollet-le-Duc heeft niet gezegd: „indiquée par la con
struction".
De merkwaardigste specimen vinden wij in Beieren, het ge
boorteland van de waarachtige Barock, geschapen door Jezuïeten
bouwmeesters, -beeldhouwers, -schilders.
