teel zelf, passen zij er bij, maar een operettevertooning blijft het. De kleinste van de twee (Afb. 21), voerende naar de bijgebouwen, heeft eerst een te druk steenen ge deelte, half voorzien met een ijzeren leuning, half met ijzeren kettingen. Hoe zonderling zijn die kettingen aan gebracht. De bovenste loopt met een bocht naar boven, zij moeten den indruk geven van ophaalkettingen. Er zijn andere, niet begrepen gevallen: de brug van den huize Nienoort in de provincie Groningen. Laat mij u echter eerst op een verandering wijzen, welke in den loop der tijden is ontstaan. Toen de ophaalbrug als verdedigingsbrug geen reden van bestaan meer had, in plaats van utiliteitsoverwegingen opvattingen van deftige grootheid kwamen, werd de brug of geheel van natuur steen óf van baksteen, óf van baksteen met zandsteenen balustrade. Het kasteel Rechteren bij Dalfsen in Overijsel heeft een brug van het laatste type. Dit trotsche, statige, goed be waarde kasteel (Afb. 22), kreeg in het eind van de 17de eeuw een statigen, paleisachtigen voorbouw, waarvoor een weidsche aanleg van bordessen en trappen naar een ruim voorplein voert, hetwelk op zijn beurt aan de grachtzijde omgeven is door een lagen muur. Naar dit voorplein voert een brug in denzelfden stijl als de voorbouw. De brug doorbreekt het muurtje; op die plaats verheft zich het muurtje tot een monumentale, zandsteenen, pilastervor- mige afsluiting, waartusschen hekken. Krachtig van op bouw, zijn deze pilasters gesierd met gebeeldhouwde be kroningen, kloek van vorm en fijn van detail. De opvat ting is die in den geest van den bekenden ontwerper Da niël Marot, dus einde 17de eeuw. Dit is wel de meest harmonische, monumentaalste oplossing van brug met statige toegangspoort, welke ik hier te lande ken. Wij zouden zulk een poort als een vertaling van de hamei der wipbrug kunnen beschouwen. Doch om op de brug van den Huize Nienoort terug te komen. Hier wordt het voorterrein ook afgesloten door een zandsteenen poort met vleugels. De poort is decoratie- 41

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 46