zij een gedeelte der gracht. Het laatste deel voor de poort
is echter van hout; het is de klap der ophaalbrug. Van het
begin der klap gaat aan iedere zijde een zware ijzeren ket
ting schuin omhoog; zij verdwijnen ieder in een gat van
den poortmuur. De poort is gesloten. Wij laten den zwaren
klopper vallen. Nadat is open gedaan, treden wij den over
welfden poortingang van het poorthuis binnen. Twee sleu
ven in de zijmuren, een sleuf, welke ook doorloopt in het
gewelf, trekken onze aandacht. Als wij naar boven kijken,
hangt daar, dreigend als het zwaard van Damocles, het
ijzeren hekwerk, de „hamei", van onderen voorzien van
spitse punten, boven onze hoofden. Stil beschouwen wij het
geheel; worden verplaatst in vroegere tijden. Het kasteel
wordt belegerd. Buiten is wapenrumoer. De belegeraars
maken zich gereed tot den aanval. Toen zij naderden heb
ben de onderhoorigen met hun have en vee een toevlucht
gezocht in het kasteel. Op het burchtplein dringen zij bij
elkaar. De poort is gesloten, de brug opgehaald door mid
del van twee in het poorthuis aanwezige windassen; de
opgehaalde klap vormt een goede bescherming der poort
deur. Dan komt de dag, waarop de belegeraars den laat-
sten stormaanval wagen. Het lukt hun de kettingen der
brug stuk te slaan, de klap valt, de poortdeur wordt ge
rammeid, zij dringen binnen. De belegerden verdedigen
zich in den nauwen ingang man tegen man, zij moeten
wijken; dan laten de andere verdedigers de zware „hekel"
(Hamei) vallen; de belegeraars, wellicht ook enkele der
verdedigers, worden verpletterd, gespietst. Lieflijk is dit
niet. Krijg is dit nooit geweest.
Dit alles overpeinzende, begrijpen wij den zin van het
poortgebouw met zijn toebehooren.
Dat uit de vestingbrug de wipbrug is ontstaan, daarvan
geeft de ophaalbrug van het kasteel te Gemert een goed
voorbeeld. (Afb. 17).
Dat de functie van ophaalbrug, als vestingbrug, zooals ik
hierboven beschreef, niet steeds wordt begrepen, bewijst het
samenstel vóór het kasteel Maurick bij Vucht in Noord-
Brabant. (Afb 18). Bij de totale, eenigszins dorre res-
39
