De kettingpont"
Zoo'n met de hand bewogen pontje kan slechts dienen
voor personenverkeer. Niet zoodra moesten ook voertuigen
worden overgezet of er moest iets anders worden be
dacht.
Bij een druk scheepvaartverkeer heeft een over het water
gespannen kabel, zeker over een breed water, het groote
bezwaar telkens te moeten worden gevierd voor ieder
voorbijvarend schip, om daarna weer te worden opge
haald en strak gespannen.
Waar op het IJ voor Amsterdam de scheepvaart al bij
zonder druk is, werd iets anders toegepast. De „Platluis",
zooals de Jordaner haar teekenachtig noemde, had een
inrichting, waarbij dit bezwaar was opgeheven. Een zware
ketting, aan beide oevers bevestigd, hing zóó slap, dat zij
op den bodem van het IJ kwam te rusten. Zij ging ook
door het ruim der pont. Aan voor- en achterzijde was een
sleuf, waarin een ijzeren rol lag. Daarover ging aan de
eene zijde de ketting naar binnen, aan de andere zijde
weer naar buitenmidscheeps liep zij over een groot tand
rad door een stoommachine in draaiende beweging ge
bracht. De ketting werd daardoor opgehaald en daarna
trok de pont er zich aan over. Een simpel systeem, dat
slechts te Portsmouth in Engeland bestond sedert 1840;
oorspronkelijk een houten vaartuig werd dit in 1892 ver
vangen door een ijzeren.
Dit soort pont is de overgang naar de vrijvarende stoom-
pont met schroef aan voor- en achterzijde, zooals er nu
verscheidene de verbinding over het IJ onderhouden. Zij
kunnen tusschen de op en af varende schepen doormanoeu-
vreeren.
De Gierpont.
In ons land met zijn breede wateren en druk verkeer wa
ren zware ponten noodzakelijk. Een vergroot kabelpontje
deugde daartoe niet. Evenmin een systeem als de „plat
luis", want de sterke stroom op de groote rivieren zou de
pont doen afdrijven, de ketting in een boog trekken en
33
Bruggen 3
