op dezelfde methode gericht verwerven van kennis, kwam
het internationale denken op.
Van familie, stam, groep, volksverband was de ontwikke
ling tot individualisme gekomen. Eerst bracht dit scheiding
teweeg tusschen de menschen, doch bij voortgezette ont
wikkeling werd bij hoogontwikkelden het inzicht bevrijd,
het samengaan mogelijk. De vrees voor de om en in hem
werkende krachten en machten, de vrees voor het onbeken
de, kent de hoogontwikkelde individualist niet meer. Hoe
meer ontwikkeld, hoe meer beschaafd, des te gemakkelijker,
des te beter staat het individu krachtig op zich zelf, ver
dwijnt de massa, werken de individuen samen uit inner-
lijken drang en overtuiging; zonder gedwongen, uiterlijke
organisatie, organiseeren zij zich.
Een der eerste symptomen daarvan was en is te vinden op
technisch gebied: in het samengaan der ingenieurs. Zij
kwamen tot de internationale vormen. Ons onderwerp de
bruggen vertoont dit duidelijk. Hoe kan het anders, waar
de brug in wezen internationaal is.
Ik zeg in „wezen".
Dat spreekt zich duidelijk uit in de eenvoudige houten
brug d.i. de meer ontwikkelde vlonder. Valt u dit niet op
bij het bekijken der onderstaande plaatjes?
Als gij de onderschriften niet leest, meent gij dat Afb. 8,
9 en 10 in Holland zijn te vinden. Voor de eerste is dit
waar; het is een bruggetje in Zuid-Holland. Doch het
andere moet gij zoeken bij Salzburg (Beieren). Over het
bruggetje voert de Leopold Kronerstrasse naar het huis
van Reinhard, den bekenden tooneelregisseur. Door de
bergen op den achtergrond verraadt Afb. 10, dat wij dit
bruggetje in het buitenland zullen vinden; het ligt buiten
Engelberg in Zwitserland.
En dan de beide andere.
Ook hier is de eerste in Holland. Deze brug voert naar een
der paalwoningen op Marken. (Afb. 11). En de tweede?
Als de bloeiende hoornen het niet verrieden, zoudt gij niet
weten deze brug in Japan te moeten zoeken. (Afb. 12).
19
