ligt echter in de sfeer, die ons tot schilder, niet tot beeld
houwer maakt.
Gij zult wijzen op onze Oud-Hollandsche schepen rijk met
beeldhouwwerk gesierd, op de kostelijke friezen aan onze
Renaissancegevels, de krachtige siering "onzer deftige Pa
triciërshuizen uit de 18de eeuw. Dit echter is geen vrije
beeldhouwkunst, doch meer ambachtelijke kunst. Daarom
droegen hun makers den naam van beeldsnijders.
Te verwachten zou zijn, dat eertijds deze beeldsnijders hun
krachten evenzeer aan bruggen zouden hebben gegeven,
doch niets daarvan. Dit is te begrijpen, want de goede sie
ring kan niet Worden aangeplakt, zij moet logisch uit den
architectonischen vorm opbloeien.
De vorm der baksteenen wulfbrug voortvloeiende uit de
kaden is te rationeel; de sluitsteen in den natuursteenen
boog zou de eenige in aanmerking komende plaats zijn,
doch zou in verband met de steensnede te veel de aandacht
vragen,
Voor beelden op de brug was geen plaats; de eenvoudige
ijzeren leuning liet dat niet toe. De Middeleeuwsche brug
gen met hun dichte leuningen boden daartoe wel gelegen
heid. De Heilige Christophoros en de Heilige Nepomuk,
de Heilige der visschers, ontmoeten wij veel in andere lan
den, waar dit type van brug nog bestaat.
In ons land heeft de Reformatie hen allen laten verdwij
nen. Alles wat wij nog aan ouden rijkdom in onze steden
hebben, dateert uit het eind der 16de eeuw en begin der
17de eeuw, toen wij het tijdperk van vrede ingingen. In
dit tijdperk heerschte het Calvinisme, waaruit zeker niet
de drijfveer tot het scheppen van beelden voortkwam.
De 19de eeuw had geen begrip van beeldhouwwerk, in het
geheel niet van de beeldsnijderskunst der vorige eeuwen.
De vrije plastiek werd zelfs schaarsch beoefend. Pas heel
aan het eind dezer eeuw kwam het begrip van bouwbeeld-
houwwerk weer zuiver op en kreeg aan gebouwen kans
zich te oefenen.
Na het bereiken van een zekere mate van kunnen, werd
zij geroepen tot de siering der brug. Amsterdam is hierin
143
