hangbrug, de eerste in Europa, over de Fees bij Winch (Engeland, die slechts 0.60 m breed was, zal wel aan het zelfde euvel hebben geleden. Dat veranderde, toen Finlay in 1796 de eerste ijzeren hangbrug over de Jacon-Creek in den straatweg van Union Town naar Greenborough, een brug met 21.33 m spanning bouwde. Amerika kende in 1811 reeds 8 hangbruggen, waaronder die in 1809 over de rivier Marimak in Massachusets een spanning van 81 m had. Deze bruggen waren geheel geconstrueerd uit gesmeed ijzeren stangen en kettingen. De constructie werd met een sprong vooruit gebracht, toen in 1815 werd gevonden, dat het ijzer tot draad getrokken een zeer veel hoogeren „trek" kon weerstaan. Ir Waddell breekt een lans voor de toe passing van draadkabel aan de hedendaagsche bruggen. Vele ingenieurs hebben volgens hem een niet gefundeerd vooroordeel tegen het toepassen van draadkabels. Hij haalt een aardig voorbeeld aan, hoe Indianen, alleen afgaande op hun technisch instinct, draadkabels hebben toegepast. In 1806 bouwden zij een brug over de Bulkley River bij Ahwillgate als „cantilever"brug. Een „canti- lever" brug is een type, waarbij de aan beide zijden over- kragende gedeelten der brug een middengedeelte dragen. De naam is samengesteld uit „cant" schuine stelling en „lever" hefboom. Een der beroemdste is die over de Firth of Forth in Schotland. Ir Waddell acht deze houten brug een eervol stuk werk voor onontwikkelde menschen, die haar zonder eenige hulp van Westerlingen hebben gemaakt. Na 60 jaar, dus in 1866 liet de „Collins Overland Telegraph" een groote hoeveel heid oude telegraafdraad in de buurt der brug achter. De Indianen vlochten deze draden tot kabels en versterkten met veel inzicht hun brug ermede. Hij prijst dit in hen. Waddell geeft van den graad hunner ontwikkeling een ty peerend staaltje, dat te aardig is om niet te vertellen. Toen de brug klaar was, mocht het mannelijk deel van den stam niet over de brug voor en aleer zij was beproefd. Daartoe werd een zwaar gewicht aan Squaw's (oude vrouwen) ge- 137

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1946 | | pagina 154