Afb. 10. DEMPEN VAN GRACHTEN
Toen de waterleiding in gebruik kwam en het water
gebruik toenam, spoelden alle rioolstoffen naar de
grachten die daardoor onwelriekend werden. In den
aanvang wist men daarop geen anderen raad dan de
gracht te dempen en in de aanplemping een riool te
maken. Daarbij kwam dan veelal de vermeende nood
zakelijkheid wegens verkeer, marktplein of iets van dien
aard. Tallooze grachten zijn op deze wijze teloor ge
gaan. De afbeelding toont een der laatste gevallen, de
Singelgracht te Purmerend die in 1930 gedempt werd.
Eerst sedert enkele jaren is men gaan begrijpen dat de
riolen in de kaden kunnen komen en dat de grachten
aesthetische waarde hebben en ook economische waarde
wegens de laad- en loskaden. Daardoor kon in 1940 de
Bakenessergracht te Haarlem behouden blijven en van
gemeentewege een ontwerp gemaakt worden voor de
herstelling.
Afb. 11. GRACHTEN EN WERKVERSCHAFFING
In tijden van tegenspoed komt de werkloosheid en de
werkverschaffing en het zoeken naar werkverschaf
fingsobjecten. Dan is 't eerste waar naar gegrepen
wordt: grondwerk. Want de werkloozen zijn in den
regel geen ambachtslieden doch „ongeschoolden". Om
dat het gemakkelijker en minder vermoeiend is grond
of zand in een gat te storten dan het eruit te halen en
naar boven te brengen, is een geschikt werkverschaf
fingsobject een gracht die gedempt mag worden. Zoo
werd in 1935 in Schagen de eenige gracht die er was
in werkverschaffing gedempt. Maar 't kan ook anders.
In 1938 werd in Barsingerhorn de gracht in werkver
schaffing uitgediept en gereinigd. Het beste voorbeeld
gaf Alkmaar waar in 1938 de gracht in de stad ge
naamd de Mient werd „gerestaureerd" met nieuwe
kademuren en uitgediepte gracht.
86
