Afb. 8. DE SCHOONHEIDSRAAD
Naast den strijd tegen ontsieringen werd door den Bond
Heemschut van den aanvang getracht leelijke huisjes
bouwerij in betere banen te leiden. Vele bouwplannen
werden verbeterd, tallooze misbaksels werden herzien
tot dragelijke bouwsels, soms in dankbaarheid ontvan
gen, soms met verzet afgeweerd of onder protest aan
vaard. Het pionierswerk werd verricht. Toen de „om
zet" de 500 bouwplannen per jaar overschreed en de
leuze „een huis per dag" werkelijkheid was geworden,
was de tijd gekomen om de totstandkoming van pro
vinciale schoonheidscommissiën te bevorderen en de
„klanten" daaraan over te doen. Thans hebben deze
commissiën zich zoodanig ontplooid dat de tijd niet ver
kan zijn dat er nergens in Nederland een huis gebouwd
of gewijzigd kan worden zonder dat er een „schoon-
heidsraad" bij te pas komt.
Afb. 9. DE MOLENS
Van den aanvang van Heemschut's bestaan tot nu kwa
men de molens voor op de agenda der bestuursverga
deringen. Maar niet steeds in denzelfden zin. Vroeger
geleken de molens verloren door den ongelijken strijd
met den motor. Daarna kwam eerst de concurrentie van
de electriciteit met de olie. Daarna kwam de verbetering
van de maalinrichting, van de pomptoestellen en van
de wieken. Enkele molenmakers wierpen zich op dit
onderwerp en de Vereeniging de Hollandsche Molen
stuwde dit alles aan.
Thans zijn de kansen gekeerd. De motor bleek spoedig
versleten en de electriciteit of olie bleven duur. De
wind weet niet van verslijten en is een gave van de
natuur.
Er waren in Nederland tot vóór den oorlog nog onge
veer 2000 molens. De oorlog verwoestte daarvan meer
dan 200.
85
