HOOFDSTUK VI
TOELICHTING OP DE AFBEELDINGEN
BUITEN DEN TEKST
Afb. 1. A. W. WEISSMAN
Het initiatief voor de stichting van den Bond Heemschut
is uitgegaan van den architect A. W. Weissman. Hij
leefde en werkte in den tijd van de „stijlnamaak". Het
belangrijkste bouwwerk dat hij naliet is het stedelijk
museum te Amsterdam. Door zijn studie van oude bouw
kunst en reizen werd hij doordrongen van de noodzake
lijkheid om iets te ondernemen tegen de toenemende
ontsiering van stad, dorp en landschap door reclame,
slechte bouwerij, onnoodige afbraak, dempen van grach
ten, rooien van hoornen en nog meer. Door vele tijd
schriftopstellen en voordrachten met lichtbeelden wist
hij bij velen belangstelling te wekken voor oude bouw
kunst, schilderkunst en beeldhouwkunst en voor de
waarde van de aloude schoonheid van Nederland.
Zijn nagelaten boekwerken zijn nu nog tot leiddraad.
Met eere kan daaronder genoemd worden „Noord-Hol-
landsche Oudheden", verschenen in de jaren 1891—1905,
een boekwerk dat moeizaam volbracht werd. Het was
pionierswerk op het gebied van provinciale monumen
tenbeschrijving. Bij gebrek aan auto of rijwiel werden
de dorpen te voet bezocht. Daar werden aanteekeningen
gemaakt van de gevels, de kerken, de grafsteenen, zelfs
van de randschriften der torenklokken. Deze notitiën
werden uitgewerkt zoodat een boekwerk ontstond in ge
wone, cursieve en gothische letter, verlucht met repro-
ductiën naar eigengemaakte penteekeningen, soms ge-
teekend naar de natuur, soms naar foto's. Deze teeke-
ningen waren noodig voor de lijncliché's, omdat auto-
typiën naar foto's nog niet vervaardigd werden.
81
Heemschut 6
