stad, streek of gewest, al is het maar op bescheiden
wijze, weet tot uitbeelding te brengen, passende bij de
bouworde en haar bijzonder karakter te doen uitkomen
en in vorm te brengen.
Die gedachte, sterk en deskundig doorgevoerd, kan
voor Nederland, voor zijn schoonheid en voor zijn zoo
typisch en verscheiden eigen aspect van de grootste
beteekenis worden, wairdoor Brabant zijn Brabantsch,
Gelderland zijn Geldersch, Noord-Holland zijn Noord-
Hollandsch en Friesland zijn Friesch karakter be
waart."
Hoe kunnen deze oogenschijnlijk fantastische gedach
ten om geheele straten of marktpleinen te restaureeren
of in eere te herstellen verwezenlijkt worden De som
ber gestemde zegt: dat gaat niet, daar komt niets van,
dat kost veel geld en wie zal dat betalen? Maar de
rechte Heemschutter denkt: dat kan wèl, wanneer de
menschen 't maar gaan voelen en begrijpen.
Allereerst moet deze gedachte bij de Gemeentebesturen
vertrouwen wekken, want het punt van uitgang moet
zijn bij de Gemeente. Eerst moet van de straatwanden
rondom het marktplein in teekening gebracht worden
wat aanwezig is, goed en slecht. Dan moet daarbij een
teekening gemaakt worden hoe het in de toekomst wor
den kan; zulk een toekomstplan doet de aanwezige
bebouwing in eenige groepen splitsen. Eerst de echte
oude gevels met sieraden, de monumenten, die voor een
restauratie in aanmerking komen. Dan de eenvoudige
en toch goede gevels die veelal ontsierd zijn door pleis
ter, verf, te groote glasruiten, leelijke winkelpuien.
Deze kunnen in den regel met matige herziening zoo
danig tot de orde geroepen worden dat zij zich weder
voegen in het tafreel. Dan zijn er de nieuwe gevels die
vrij goed geslaagd zijn. Zij blijven zooals ze zijn. Bij
de nieuwe zullen ook misbaksels zijn; voor deze moet
een andere geteekend worden. Er hlijven dan over de
erge ontsieringen, die schrikbarend groot en leelijk zijn,
66
