Wanneer van den gepleisterden gevel de korst cement
verwijderd is en de baksteenen gevoegd, kost dit wat
geld, maar de gevel behoeft nooit meer geverfd te wor
den. En wat het belangrijkste is, de gevel is zoodanig
opgeknapt, zoo mooi geworden, dat niemand er meer
aan denkt dezen af te breken.
Men neme slechts een voorbeeld. De Militiezaal (het
oude Arsenaal) aan den Singel te Amsterdam zou on
getwijfeld door afbraak of verbouwing of uitbreiding
van de daarnaast gelegen Universiteitsbibliotheek teloor
zijn gegaan, indien de pleisterlaag niet in 1918 van
den gevel verwijderd was. Nu de gevel eenmaal geres
taureerd is, durft niemand er meer aan te komen. Niet
alleen in Amsterdam, maar vooral meer Zuidelijk en
Oostelijk heeft men in het midden der 19e eeuw tallooze
gevels bepleisterd en ze daarna geverfd, naar het voor
beeld van de gepleisterde en geschilderde gevels in de
Fransche steden. Dit verven hield weer verband met de
materialen, die in de mode waren. Zoo ziet men te
Amsterdam vroege, zeventiende eeuwsche zandsteenen
ondergedeelten van gevels blauw geverfd om den voor
bijganger wijs te maken, dat het basement van hard
steen is, welk materiaal eerst in de achttiende eeuw in
gebruik kwam. In Amersfoort zijn vele gepleisterde en
overgewitte gevels. In Zutphen en in Utrecht heeft men
het in 1875 mooi gevonden de oude baksteenen gevels
eerst te pleisteren en daarna te verven, naar het voor
beeld der toen nieuw gebouwde huizen. Te 's Hertogen
bosch en in Maastricht ziet men vele baksteenen gevels
die zonder eerst te zijn bepleisterd, geverfd zijn in
lichte grijze of blauwgrijze tinten om het aanzien te
geven van een Belgischen natuursteenen gevel. In Den
Bosch ziet men reeds verschillende dezer gevels, die
van de verflaag zijn ontdaan. Helaas heeft men dat
eenige keeren gedaan door afhakken, waarbij de huid
van den baksteen geschonden werd, in plaats van af
bijten met een chemisch middel, waarbij zoowel de bak-
61
