Zelfs heden ten dage is er geen wet, die de monumenten
beschermt, een Monumentenwet6), terwijl vrijwel alle
Europeesche landen zulk een wet bezitten. Dat bleek
duidelijk bij het in 1931 te Athene gehouden Interna
tionaal Monumentencongres, dat door Heemschut's
secretaris werd bijgewoond Spanje en Italië hebben
sedert eenige honderden jaren een Monumentenwet, ook
Frankrijk en België. En toch wordt in Nederland mis
schien nog wel het meeste gedaan op dit gebied. Dat
komt door het nationaal besef, dat sterker is dan de wet.
In Nederland heeft men getracht het gebrek aan een
Rijkswet te ondervangen door de gemeentelijke monu
mentenverordening. Zulk een verordening verbiedt de
monumenten, vermeld op de bij de verordening behoo-
rende monumentenlijst, af te breken of er iets aan te ver
anderen, zonder goedkeuring van het Gemeentebestuur.
Fraaie interieurs zijn echter tot nu vrijwel geheel onbe
schermd. Dat zou alleen te bereiken zijn met een monu
mentenwet, die de geheele bouwwerken, buiten en bin
nen, onder bescherming stelt. De groote moeilijkheid is
bij de gemeentelijke monumentenverordening de samen
stelling van de monumentenlijst, omdat elke bepaling
op een bouwwerk van invloed is op de waarde. Dit kan
zijn ten goede als een eervolle onderscheiding of ten
kwade als een bezwarend servituut.
Als voorbeelden hoe verschillend dit wordt opgevat,
kan worden aangehaald, dat te Amsterdam een eigenaar
kwam vragen om een merkteeken aan zijn huis, dat op
de monumentenlijst werd geplaatst, een eervolle onder
scheiding in den zin van een Monument classé, en dat
te Zutphen een eigenaar zoo verontwaardigd was, dat
In dit verband zij verwezen naar een merkwaardig proef
schrift van 1912, van Mr W. J. van Balen, stellingen omtrent
bescherming en onteigening van monumenten, zie Maandblad
Heemschut 1941, 78.
Zie het verslag van dit congres, een fraai boekwerk met
illustraties van restauratiën uit vele landen.
15
