regeering, meest patriottisch gezind, wilden maar „liever
den weg van vriendelijkheid in slaan en daartoe de Franschen
tegen gaan en de beste bedingen voor de stad maken."
Poorten en bruggen werden nu geblokkeerd met uit elkaar
geslagen boerenwagens, en enkele brugbogen weggebroken.
Verschillende batterijen werden op de wallen gesteld en met
tal van schepen werden versterkingstroepen aangevoerd.
Ondertusschen was echter Den Bosch na een zware be
schieting, die van den toren goed te zien was en veel nieuws
gierigen naar den „Panovenschen dijk" lokte, gevallen en
kort daarna, op den 27en December 1794, begon de aftocht
van de troepen van de Republiek en „de Fransen hakten de
poorten open of kwamen over de binnegragt door de huizen
in de stad" en vervolgden de retireerende Hollanders al
schietende door de straten.
Daarop volgde nog een angstige dag van beschieting van
den overkant voor de bezette stad. „Carteschkogels" floten
over de daken „houwitsers" ontploften in de straten en de
tuinen en veel burgers vluchtten in hun kelders, terwijl de
magistraat beval om emmers water op de zolders te plaatsen
met het oog op brand. Een kogel van deze beschieting trof
het huis Lange-Steigerstraat no. 24 en is hier nog steeds
in den bovengevel te zien
Op 14 Januari 1795 werd het feest der bevrijding gevierd.
Patriotten en „hoezaren" hadden een groep bekende prins-
gezinden gedwongen uit Gameren een Meiboom aan te sleepen
en deze werd nu feestelijk geplant, de klokken luidden, de
beiaard speelde, tamboers trokken door de stad, burgers
en jonge meisjes dansten er rond en de vrijheidsvlag werd
geheschen op het huis van den prinsgezinden oud-burge
meester, kortom het was een schoone dag, die laat in den
nacht op het stadhuis besloten werd.
In April van dit jaar werd het Tractaat van alliantie vast
gesteld en de predikant van Bommel kon zijn bekommering
over de opdracht tot het houden van een danksermoen wat
verlichten door te bedenken: „er is veel stof voor ons in
Bommel om te danken; de bloedstorting houdt op en wij zijn
geen overheerscht land geworden." Helaas is het later toch
nog hiertoe gekomen.
Oenselsche dijk.
Misschien ook is deze kogel afkomstig van de beschieting in den
nacht van 13 op 14 December 1813 door von Bülow, bij den aftocht van
de Fransche troepen.
108
