heeft, voor ze nog maar kort geleden jammerlijk verloren
gingen, zal moeten getuigen van haar warmen en edelen
klank.
De grootste van de twee, die een middellijn van ongeveer
1.80 m had, werd tegelijk met de kleinere in 1634 gegoten
en gaf in haar randschrift de gieters aan:
„Door dat vyer ben ick gevlooten
Peter van Tryer, Johan Philipsen ende Willem Everts
hebben my gegoten."
Wat nu den Gasthuistoren betreft, vinden we in 1620
melding gemaakt van het verstellen en vermaken van „de
horlogien" waarvoor „stael, yser etc. op ende af gedraechen"
wordt. Ook weten we dat er in 1622 reeds een „voorslag",
dit is een klokkenspel van bescheiden omvang, in de spits
voorkwam, waarvan echter de klokken later omgesmolten
zullen zijn. In een reisverhaal uit dit jaar zegt de schrijver
namelijk vol bewondering dat het „elk heel en half uur
van den toren klinkt in een welluidende mengeling van
tonen" en dat het „gaat met een uurwerk, twelk door
middel van raderen bewogen wordt".
In 1654 liet daarna de stad door de beroemde gebroeders
Frans en Pieter Hemony niet minder dan twintig nieuwe
klokken gieten. De middellijn van deze klokken gaat van
0.73 m tot 0.26 m en zij vormen een harmonische reeks
van c' tot a", van prachtig helderen en zuiveren klank,
waaruit slechts de cis' en dis' ontbreken, zooals dit bij
alle beiaards (behalve die te Gouda) van deze gieters het
geval is.
Voor dat tot het aanbrengen van dit carillon kon worden
overgegaan moest de toren echter eerst deugdelijk herzien
worden. Zijn toestand was in 1640 namelijk zoo slecht dat
de magistraat besloot „dat men provisionelich de funda
menten van den Gasthuystoorn van onderen versien sall
soo ende gelyck den aerbeyders aengeweesen is. Daernae
sal men wyders statueeren hoe men den geheelen toorn van
ruïne ende tegen storm en wynt bevryden sal connen."
Met het aanbrengen van het uurwerk staat de ronde trap-
toren aan de Noordzijde in nauw verband. Vroeger, voor den
brand van 1524, was deze niet noodig; door houten ladders
in den toren zelf was de klokkenkamer bij de galmgaten
gemakkelijk toegankelijk te maken. Toen echter in deze
ruimte, onder de nieuwe spits een uurwerk geplaatst werd.
96
