anderen in evenredigheid korter, aan het boveneinde af gerond puntig en naar het uiteinde breed en rond uit- loopende. Een vereischte bij beide soorten is, dat de dikte naar het uiteinde vermindert; bij de smalle is het onderste gedeelte aan den buitenkant vaak eenigszins uitgehold, terwijl een breed zwaard geheel vlak is. Een smal zwaard bestaat uit één stuk, daarentegen is het breede uit verscheidene planken samengesteld, die aan het ronde einde door een ijzeren beslag, een zgn. halve maan, in haar verband worden gehouden. Een stevig en buigzaam smal zwaard is het aangewe zene voor zeeschepen en kustvaarders daar dit buiten gaats te verkiezen is boven een dat breed en daardoor minder sterk is. Smalle zwaarden treft men aan bij de visschersvaartuigen der Zuiderzee en in Zeeland, van welke de botter en de hoogaars de meest bekende zijn, alsmede bij de zeetjalk. Schepen die ze voerden, doch die niet meer bestaan, waren de bomschuit of visschers- pink, bet kleine soort der koffen, de smak en oudtijds de boeier. Zooals bekend, zijn dit alle rondgebouwde schepen, meer of minder platboomd en met weinig diepgang. Van de binnenschepen is er niet een dat zon der zwaarden kan varen, omdat hun model dit niet toe laat, daar het te plomp is, of volkomen platboomd, of te lang in verhouding tot de wijdte. Wanneer zij zwaar geladen zijn en met ondiep water rekening moeten hou den, mag het zwaard niet te diep steken, om welke reden het als boven beschreven, breed uitloopt om toch vol doenden weerstand te geven. Opdat het in neergelaten stand niet tegen het schip wordt gedrukt en daardoor ontzet zou worden, bevindt zich boven de kim waar de ronding begint een balkje, een zgn. strijkklamp, om steun te geven. Door den druk van het water zet het zwaard zich bovendien tegen de strijkklamp vast waar door het in den goeden stand blijft. Bij botters wordt het door een enkel eind touw opgetrokken, bij andere schepen door een ketting die over een tegen het boord 65 Binnenschepen 5

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1944 | | pagina 82