30 ook haar kasteelen en de mastkorf genoemd, als in de hier volgende regels: Daer wort gheworpen menighen steen Van der koketten neder waert Ende van den castele, dat wel haert Die Hollander hadde in den beghinnen. Koket beteekent mastkorf, haert beteekent hard of zwaar. Van de vloot, die Willem III in 1315 tegen de Vlamin gen verzamelde, was de kogge het voornaamste schip want van 25 stuks die de Zuiderzeehavens, benevens Zwolle en Zutphen, leverden, behoorde slechts een tot een ander soort; achttien waren alleen van Kampen. In den strijd was de kogge behalve zeilschip tevens roeischip om gemakkelijker te kunnen manoeuvreeren; ook na de invoering van het scheepsgeschut hier te lande voor het eerst gebruikt bij den tocht in 1396 van Albrecht van Beieren tegen de Friezen hield het ge vecht van boord aan boord nog eeuwen lang stand. Behalve uit het verzoek om vrijlating der te Lübeck in beslag genomen kogge, kennen wij haar als zeeschip uit vele gegevens betreffende het handelsverkeer. Als zoodanig is zij genoemd in een handvest van 1344 be treffende het Maasrecht van Dordrecht en te Brielle in 1358 hij de regeling der betonning van de Maas, in welke van zee komende koggen zijn genoemd van 60 haringlasten of daarboven; een schip van 100 haring- lasten, of 80 roggelasten, had een diepgang van onge veer 1.75 m. De kogge is echter niet het eenige schip dat ons uit omstreeks 1200 met name bekend is; in de reeds ge noemde registers en oorkonden komen verscheidene andere gelijktijdig met haar voor, voornamelijk in het Reglement van het Zwin, waar eenige soorten groote en kleine vaartuigen in genoemd zijn. Meestal komt zij in een verband voor met de hulk en den ever; ook in het

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1944 | | pagina 35