Pas toen de Spaansche troepen alle Nederlandsche
burgers bleven kwellen en zij in 1576 de grootste Neder
landsche handelsstad, Antwerpen, leegplunderden en uit
moordden, pas toen vereenigden zich alle Nederlandsche
gewesten in de Pacificatie van Gent, om door een gemeen
schappelijk uitdrijven van de Spaansche benden de
Nederlanden tot vrede te brengen, te „pacificeeren". Nu
begon ook de Utrechtsche burgerij den strijd tegen het
Spaansch garnizoen in het kasteel Vredenburg. Nog altijd
dragen de Utrechtsche stadstorens de sporen van de ver
nieling, die door de kanonnen van de Spaansche bezetting
werd aangericht. Na een hevigen strijd trok de Spaansche
bezetting weg en het kasteel werd eigenmachtig door de
burgers gesloopt. Het Gatharijneveld, naar het kasteel
Vredenburg genoemd, was een groot stadsplein geworden.
Hoewel Willem van Oranje, de stadhouder van Hol
land, Zeeland en Utrecht, de Calvinistische en Katho
lieke Nederlanders wilde laten samengaan in een gemeen-
schappelijken strijd tegen de Spaansche regeering, nam
de opstand na 1576 weer spoedig een uitgesproken Pro-
testantsch karakter aan. De Katholieke Waalsche ge- N
westen onderwierpen zich in 1579 bij den vrede van
Atrecht aan den Spaanschen koning. De opstandelingen,
vooral die in de Noordelijke gewesten, sloten zich in het
zelfde jaar aaneen in de Unie van Utrecht, waarin men,
naar Oranje's oordeel, te weinig rekening had gehouden
met de belangen van de Katholieke bevolking. Aan beide
zijden laaiden de godsdienstige hartstochten hoog op. De
Minderbroeders weigerden den eed van trouw aan de
Pacificatie van Gent af te leggen en werden daarom in
Juni 1578 uit Utrecht gebannen; twee maanden later
maakten de Calvinisten zich van hun klooster meester,
om daar hun godsdienstoefeningen te houden. In de hoop
verdere onrust te voorkomen stond de magistraat in
Januari 1579 behalve de Minderbroederskerk ook de
Jacobikerk aan de Calvinisten af. De onrust bleef en in
Juni woedde een felle beeldenstorm in de Buurkerk, de
Nicolaaskerk en in de kerk van het Predikheerenklooster.
De magistraat gaf den Calvinisten nog meer toe en stond
17
2
