geefs trachtten Karei V en zijn zoon en opvolger Phi
lips II door bloedige vervolgingen dit Calvinisme uit te
roeien. In 1566 uitte zich de lang opgekropte haat van
de Calvinisten in den beeldenstorm. Evenals in de meeste
andere steden was ook in Utrecht het aantal beelden
stormers gering en alleen in de gemakkelijk toegankelijke
parochiekerken werden de beelden gebroken. De opstand
tegen Spanje, de tachtigjarige oorlog, begon en daar de
Geuzen den Roomsch-Katholieken godsdienst niet gunstig
gezind waren, bleven de meeste Katholieke burgers den
Spaanschen koning steunen. Toen het Spaansche leger
Haarlem ingenomen had vierden de Roomsch-Katho
lieken te Utrecht feest; voor het verblijf van Bossu, die
den Prins van Oranje als stadhouder verving, was een
groote pop opgesteld „gecleet met blaeu ende oranje
coleur, met een gebroken lancy in zijn handen, daeraen
hangende een vaentken, van de voorsz- coleur,'' een spot
beeld dus van Oranje, die men na Haarlems val machte
loos voorstelde, met een gebroken lans in de handen. De
Utrechtsche burgerij, die toen niet sympathiek tegenover
Oranje stond, koelde haar woede tegen hem door een
stroopop, die den Prins moest voorstellen, op een rad te
leggen en daarna openlijk te verbrandenals teeken van
vreugde over den val van Haarlem werden op den Dom
toren pektonnen gebrand en vuren ontstoken, die tot ver
in den omtrek zichtbaar waren.
Nadat Leiden den gen October 1574 door een Geuzen-
vloot ontzet was, betuigde de Utrechtsche magistraat
tegenover een afgevaardigde van den Spaanschen land
voogd nadrukkelijk, „dat sij ende de gemeente deser stadt
deur 't voirszegde quaet succes nyet gemoveert noch in
gene vrees gevallen waren geweest, wel wetende ende
vastelick betrouwende, dat sine Majesteyt mit der hulp
van God ende bij succes van tijde meyster worden zal van
sine vianden ende rebellen ende dat sij mit ganser herten
van meninge waren in huer oude ende gewoenlicke ge-
hoorsaemheyt ende getrouwicheyt te bliven tot dienst van
sine Majesteyt ende conservatie deser stadt."
nederlaag (ontzet Leiden) niet geschokt.
16
