zijden van de Lijnmarkt, Zadelstraat en Boterstraat hun
stroodaken door tegels of leisteen te doen vervangen. Bij
niet opvolgen van dit bevel zou de raad, natuurlijk op
kosten van de eigenaars, de stroodaken laten afbreken.
De Middeleeuwsche stad met haar groote onbebouwde
terreinen, de vele hooibergen en talrijke onbestrate wegen
had in vele opzichten nog een dorpsch aanzien; voort
durend verbood de Utrechtsche raad om varkens zonder
een hoeder door de straten te laten loopen. In 1437 ver
bood zij nadrukkelijk, varkenshokken op straat onder de
vensters te hebbenDe stedelijke regeering nam al vroeg
maatregelen om al te erge vervuiling van de stad tegen
te gaanin de 15e eeuw stelde zij een karreman aan, die
de „bijeengesmetene vuiligheid' weg moest nemen. In
1500 greep zij in „alzoo binnen onse Stadt groote onrey-
nicheyt is." Het is te begrijpen, dat bij dergelijke toe
standen de pestepidemieën in de Middeleeuwen talrijke
slachtoffers eischten.
Binnen de handelsstad lagen de immuniteiten en de
stedelijke overheid moest deze gebieden zorgvuldig ont
zien zoo mocht zij geen wegen aanleggen dóór het immu-
niteitsgebied en de groote verkeersweg, die van Holland
door de Gatharijnepoort naar de Wittevrouwenpoort en
verder naar Gelderland voerde, moest met een grooten
boog om de immuniteit van St. Jan geleid worden. Nog
altijd laat deze gebogen straat, de Voorstraat, zien hoe
de macht van het stadsbestuur bij het immuniteitsgebied
eindigde.
De Utrechtsche stadsmuren omsloten twee geheel ver
schillende gebieden, een stad van de geestelijkheid en een
stad van de kooplieden; dit tweeslachtige karakter werd
verpersoonlijkt in den bestuurder van de stad, den
Bisschop van Utrecht, die zoowel wereldlijk vorst als
bisschop was- In 723 was de grondslag gelegd voor de
wereldlijke macht van de Utrechtsche bisschoppendaar
later de Duitsche keizers de bisschoppen kozen en zij dus
verzekerd waren, dat iedere nieuwe bisschop de keizerlijke
politiek zou steunen, schonken zij groote gebieden in leen
aan het Utrechtsche bisdom. De bisschop van Utrecht
14
