de dakleien, waar het spel van vol en leeg begon,
dat zijn eind vindt in de sterke schaduwen over
de pittige kleuren van de huizen langs de plein-
wanden.
Het bereiken van harmonie in ruimte en massa,
van beweging en rust is de oeropgave van den
stedebouw. Massa in de gebouwen, ruimte ertus-
schen; beweging in de straten, waarvan het sterk
gerichte beloop begeleid wordt door de rythmi-
sche geledingen van de wanden. Rust op het plein
door de evenwichtige verhoudingen van lengte en
breedte en hoogte. In Borsele domineert het plein.
Tegenover de straten is het zelfs wat uit de schaal,
zoodat het heele dorp eigenlijk alleen maar een
plein is. Dat plein is karakteristiek voor wat de
renaissance-stedebouw bereikte op het platteland
van Zeeland. Streng beheerscht, geometrisch en
waardig is het de zooveelste illustratie van Plato's
woord: „wat ik met de schoonheid van den vorm
bedoel is niet wat de gewone massa daaronder
verstaat, maar iets rechtlijnigs en cirkelvormigs
en de vlakken en omvangen, die met de rechte en
golvende lijn door middel van passer, meetlint
en winkelhaak zijn opgetrokken."
Is dit het stipt mathematische in de kunst? Neen,
want het stipt mathematische is exact, algemeen
en abstract. Voor den kunstenaar mag het niet
meer zijn dan hulpmiddel, omdat de kunst onder
worpen is aan de wetten van maat, getal en pro
portie. Borsele toont het gebruik van dat hulp
middel hard en brutaal. Alles is meetbaar in Bor-
81
Dorpen in Zeeland 6
