meer van die dure pannen, (die immers van ver moesten worden aangevoerd) gebruikt, als getuigen van den welstand van den bewoner. Daaruit ontstaat de sierlijke spiegel, die wij alom in West-Friesland en nergens elders aantreffen. Toch zou er geen werkelijk bouwmeester aan het werk zijn geweest, wanneer hij er ook niet als constructeur van had geprofiteerd, kijk maar eens naar den schoorsteen. Het maken van den schoorsteendoorgang in de rieten kap vraagt nog altijd bijzondere zorg in de uitvoering, veel meer dan bij een pannendak. Met graagte aanvaardt hij dus den spiegel en haalt den schoorsteen altijd uit het bovenste topje ervan door het dak. Daardoor ontstaat dikwijls een eigenaardige, gerekte vorm, die later verdwijnt. Dan zien wij een vorm van den spiegel, die eindigt onder den schoorsteen; een duidelijk bewijs, dat deze bouwers wel een traditie voortzetten, maar het begrip van haar ontstaan reeds hadden verloren. De nadruk, die hierdoor bewust gelegd wordt op het woonge deelte van dit vierzijdig symmetrische bouwblok, is niet alleen gezocht in min of meer vlakke versieringen, maar ook op een meer plastische wijze. Het woonhuis wordt grooter. Er komen meer vertrek ken en de hoogte van de kamers wordt opgevoerd. Daarom wordt soms de geheele voorgevel hooger op gehaald dan de overige gevels. In enkele gevallen wordt dit nog geaccentueerd door een groote gemet selde dakkapel, een arkeneel, die dan gaat gelijken op een topgevel. Ook is het gebruikelijk om het woon gedeelte, of het voornaamste woonvertrek, de mooie kamer, als een voorbouw uit te voeren, die een eigen zadeldakje krijgt en wordt afgesloten door een top gevel. Dikwijls is het een stadsch renaissance trap- geveltje, met speelsche karteling, maar vaak wordt het simpel uitgevoerd. Zoo'n boerderij gaat dan op 't eerste gezicht lijken op een gemutileerden vorm van 25

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1944 | | pagina 28