72
hand liggend, maar zij zal misschien gezocht moeten wor
den in de omstandigheid, dat de behoefte aan instellingen
van liefdadigheid in Den Haag minder groot was, om
dat hier, althans in den tijd van de Republiek, de bevol
king minder dan elders uit den arbeidenden stand werd
gevormd. Ook dient niet uit het oog te worden ver
loren, dat in de koop- en handelssteden van Holland de
rijke kooplieden, gehecht aan de plaats hunner inwoning,
waar hun geslacht jaren lang geleefd en gewerkt had, meer
neiging zullen gevoeld hebben hun naam door het stichten
van een hofje te vereeuwigen, dan de beter gesitueerde be
volking van Den Haag, die voor een groot gedeelte wisse
lend was en niet van geslacht op geslacht hier bleef wonen.
De Haagsche hofjes lagen oorspronkelijk meest alle in den
Zuidwesthoek van het oude dorp en verschillende aan of
nabij de Prinsengracht. Niet ver hiervandaan, aan de Pa
viljoensgracht, ligt het Heilige Geesthofje, dat tot een van
de mooiste Haagsche hofjes kan worden gerekend (afb.
23). Zooals reeds eerder is uiteengezet, gingen de Heilige
Geestmeesters, die in verschillende plaatsen van ons land
een college vormden, soms over tot het stichten van een
hofje. In Den Haag was dit ook geschied; de Heilige
Geestmeesters van de Groote of St. Jacobskerk besloten in
het jaar 1616 daartoe over te gaan, teneinde de door hen
bedeelde armen, die verspreid over de stad woonden, in
één gebouw bijeen te brengen. Dit zoogenaamde Heilige
Geesthuis zal waarschijnlijk oorspronkelijk zoowel aan
mannen als vrouwen onderdak verleend hebben, maar later
diende het uitsluitend voor huisvesting van oude vrouwen.
Het hofje bestaat uit 36 woningen rondom een ruim bin
nenplein. De huisjes waren eenige jaren geleden dermate
bouwvallig geworden, dat er ernstig over gedacht werd het
hofje af te breken en elders weer op te bouwen, naar het
voorbeeld van het Hofje van Hoogelande, dat in 1907 van
de Boekhorststraat naar een nieuw gebouw aan de Johan-
nes Camphuysstraat werd overgebracht. Gelukkig is aan
dit onzalig plan geen uitvoering gegeven, maar hebben
regenten de huisjes grondig laten restaureerenieder huisje
