62
„noodkist" van St. Servaas (van verguld koper, kristal,
email), van omstreeks 1160, welke toegeschreven wordt
aan den vermaarden edelsmid Godefroid de Claire, ver
schillende borstbeelden van heiligen, waaronder dat van
St. Servaas, dat door Parma geschonken werd, de aan
St. Servaas toegeschreven sleutel (4e eeuw?), de z.g. zil
veren ananasbeker, de pelgrimsstaf, de bisschopsstaf, tal
rijke zeldzame reliekhouders van goud, zilver, verguld
koper, ivoor en vele kostbare paramenten.
Ook mag niet onvermeld blijven de groote klok, die een
doorsnee heeft van 2.23 m en in 1515 door de Maastricht-
sche klokkegieters, de gebroeders Moers gegoten werd.
Tenslotte zijn er nog vele, mooie kapiteelen, die zich in
verschillende deelen dezer oude en eerbiedwaardige kerk
bevinden en die, evenals de kapiteelen der O.L. Vrouwe-
kerk eigenlijk een afzonderlijke beschrijving zouden ver
dienen.
In ieder geval moge datgene, wat hier zeer in het kort over
de O.L. Vrouwekerk en de St. Servaas werd medegedeeld,
er het zijne toe bijdragen, dat de rijke historische schoon
heid en de eerbiedwaardige traditie van deze oude en ver
maarde Romaansche kerken meer worde gekend en daar
door hooger gewaardeerd.
4. De Gothische kerken.
a. Algemeen.
Naast de twee bovengenoemde Romaansche kerken zijn er
in Maastricht niet minder dan vijf gothische kerken be
houden gebleven. Dit zijn: de Dominicanenkerk, de eerste
of oude Minderbroederskerk, de Kruisheerenkerk, de
St. Janskerk en de St. Mathiaskerk.
Het is geen louter toeval, dat van de vijf nieuwe kerken,
welke te Maastricht in de Gothische stijlperiode gebouwd
zijn, er niet minder dan drie door kloosterorden gesticht
werden. Bij de machtige godsdienstige beweging, die de
Middeleeuwen op het einde der 12e eeuw hebben zien ont
staan en waarmee de Gothiek samenhangt, waren het im-
