huidigen vorm bestaan, want dit is af te leiden uit een
schenking van bisschop Franco van Luik. Aan het later
ingestelde kapittel waren 17 prebenden verbonden met
evenveel kanunniken en een proost. Door het kapittel wer
den tienden geheven in een twaalftal dorpen, die voor het
meerendeel in het tegenwoordige Belgisch-Limburg gele
gen waren, terwijl het kapittel bovendien over verschil
lende andere belangrijke inkomsten kon beschikken. Na
de inname van de stad door de Franschen in 1794 werd
de kerk tot werkplaats voor de smeden en de artillerie
misbruikt. Eerst in 1837 werd zij wederom aan den katho
lieken eeredienst teruggeschonken.
b. De bouwgeschiedenis.
Terwijl reeds door de schenking van bisschop Franco het
bestaan eener O.L. Vrouwekerk omstreeks 900 zeker is en
misschien zelfs het bestaan van deze te achtervolgen is tot
in de 7e eeuw, heeft tusschen 972 en 1143 een belangrijke
verbouwing of een geheele vernieuwing plaats gehad. Aan
de hand van de nieuwste gegevens is zelfs op te maken,
dat deze herbouwing of de nieuwbouw omstreeks 1018 moet
zijn geschied. Verdere berichten over de bouwgeschiedenis
ontbreken, zoodat deze alleen uit de studie van het ge
bouw zelf te achterhalen is.
In de 2e helft der 12e eeuw moeten er belangrijke ver
bouwingen hebben plaats gehad, terwijl in de 13e eeuw
het kerkportaal aan den noordkant van den westbouw werd
toegevoegd. De laatste belangrijke verandering voor de
Fransche Revolutie had plaats omstreeks 1550, toen een
nieuwe kruisgang gemaakt werd. Na een voorloopige res
tauratie, die noodzakelijk was geworden, doordat de kerk
tijdens en na de Fransche overheersching tot 1837 aan den
eeredienst was onttrokken gebleven, had er een groote en
grondige restauratie plaats in de jaren 1887—1917.
Met Paschen 1933 is de kerk tot den rang van Basilica
minor verheven.
47
