HOOFDSTUK III
KERKELIJKE GEBOUWEN
1. Algemeen.
Tot de voornaamste, oudste en schoonste gebouwen van
Maastricht behooren, zooals reeds uit het voorafgaande is
af te leiden, de twee romaansche en de vijf gothische ker
ken, die met haar torens van zoo verschillenden en typi-
schen vorm, zoo karakteristiek met het stadsbeeld zijn
samengegroeid.
Zij zijn de oudste gebouwen der stad, die de eeuwen ge
trotseerd hebben; zij zijn tevens de meest merkwaardige
en meest stijlvolle monumenten, hoewel de St. Servaas- en
O.L. Vrouwekerk door al hetgeen er in den loop der eeu
wen aan bijgebouwd is, niet over de geheele lijn dezelfde
stijleenheid bezitten.
Op grond van deze beschouwing is het daarom logisch om
thans het eerst met de behandeling van de kerkelijke ge
bouwen te beginnen. Zij vertegenwoordigen in hun monu
mentale vormen nog het meest zuiver datgene, wat bij uit
stek de historische schoonheid van Maastricht uitmaakt.
Zij spreken het duidelijkst van het middeleeuwsche verle
den der stad en omdat Maastricht nu eenmaal in dat mid-
deleeuwsch verleden een zeer vroegen en snellen opgang
heeft gekend, in vergelijking met andere, naburige plaat
sen, wordt de geschiedenis der stad aan de Maas daarom
in de steenen taal, die de kerken spreken, weerspiegeld.
Zoo wordt om slechts een voorbeeld te noemen de
geschiedenis van de tweeheerigheid der stad mede ge-
illustreerd door de O.L. Vrouwekerk, waarin de huldiging
en uitvaartdiensten van de Luiksche prins-bisschoppen
gehouden moesten worden en waar volgens een verklaring
van 1513 ook de stadsprivileges bewaard werden. Zoo
spreekt de machtige St. Servaaskerk met haar vroegeren
uitgebreiden kloostersingel van het rijk bezit aan grond,
45
