Doch met dit alles was de strijd tegen Spanje nog niet
beëindigd. In 1632 moest Maastricht een nieuwe zware
belegering, die van Frederik Hendrik doorstaan, maar ge
lukkig duurde het beleg ditmaal twee maanden en werd de
stad bij verdrag overgegeven. De Hervormden kregen twee
kerken toegewezen en werden met de Katholieken gelijk
berechtigd. Hoewel de rust nog vaak verstoord werd door
de hevige controversen van beide zijden, hadden er vóór
den vrede van Munster geen onlusten of belegeringen meer
plaats. De rust keerde langzamerhand in de overigens ver
vallen stad terug en onder het bewind der Staten-Generaal
verrezen nieuwe gebouwen, zooals het stadhuis van Pieter
Post en nieuwe patriciërshuizen, als de eerste teekenen van
herstel. Toch bleek de stad voortaan bijna uitsluitend be
lang te hebben als garnizoensplaats en vesting. Zij werd in
de 17e en 18e eeuw nog met een geweldigen gordel van
buitenwerken, zooals redoutes, hoornwerken, droge grach
ten en getenailleerde en gebastionneerde linies omgeven.
Dit alles had overigens niet alleen zijn schaduwzijde, maar
bracht ook voordeel en. Zoo vestigde er zich een nieuwe
tak van industrie, de wapenindustrie, die vrij belangrijk
is geworden.
Tijdens den oorlog tusschen de Republiek en Frankrijk
had Maastricht in 1673 wederom een zware belegering van
Lodewijk XIV te doorstaan. Tijdig was het garnizoen tot
ongeveer 11.000 man versterkt geworden, doch dit werd
in den loop van het beleg tot 4.000 man verzwakt. Na
hevige beschietingen en herhaalde stormaanvallen viel de
stad eindelijk den Franschen in handen. Wederom had zij
den zwaren cijns voor haar strategische ligging betaald
en dit zou ook in den loop der 18e eeuw bij de belegerin
gen van 1748, 1793 en 1794 het geval zijn. Door de laatst
genoemde zware belegering van 1794 kwam deze oudste
Nederlandsche stad 20 jaar onder vreemde, Fransche heer
schappij.
De Fransche tijd begon, zooals overal elders, met diep
ingrijpende veranderingen. De tweeheerigheid, die bijna
zes eeuwen had bestaan, werd afgeschaft. Daarmee verviel
27