HOOFDSTUK I
KORTE SCHETS EEN ER GESCHIEDE
NIS VAN MAASTRICHT
1. Schoonheid en historie.
Is het eigenlijk niet een pleonasme om te spreken van de
historische schoonheid eener stad? De schoonheid van een
stad, zooals die in haar zichtbare realiteit het erfstuk is
uit en van haar geschiedenis, is immers in zekeren zin
altijd historisch, door de historie bepaald. Of dit nu de
schoonheid van het aspect der stad in haar geheel geldt,
of de schoonheid van haar oude en eerbiedwaardige monu
menten ieder afzonderlijk, zij allen zijn de steenen getui
genissen en tegelijkertijd de levende getuigen van haar
vaak oude en grijze geschiedenis.
Op gevaar af eigenlijk een pleonastischen titel te bezigen,
willen wij hier toch spreken van de historische schoonheid
van Maastricht, hoewel misschien vooral in betrekking tot
Maastricht het sierend epithetonhistorisch bij het woord
schoonheid een overbodigen klank krijgt.
Eenmaal het woord historisch gebruikt, dringt zich vanzelf
de gedachte op, dat het noodig is, dat men een beetje van
de geschiedenis van een stad afweet om de uit haar ge
groeide schoonheid te leeren kennen en waardeeren. En
zoodoende is het wellicht even noodig als nuttig om te
beginnen met iets mede te deelen over de geschiedenis van
Maastricht, tot goed begrip van wat ons uit haar rijk ver
leden overbleef aan schoonheid van gebouwen, hetzij we
reldlijk of kerkelijk, aan schoonheid van aspect, aan schil
derachtigheid van aanblik, kortom aan schoonheid van
eigen karakter en persoonlijkheid.
2. Ligging. Praehistorie en Romeinsche tijd.
In de vrij onmiddellijke omgeving van het tegenwoordige
9