De 81. Pancras of Hooglandsche kerk.
Bijna twee eeuwen zou het duren vóór Leiden zijn
tweede kerk kreeg. In 1314 gaf de bisschop van
Utrecht toestemming op het Hoogeland een kapel
te bouwen, die het volgend jaar ter eere van den
H. Martelaar Pancratius werd gewijd. Het was een te
groot bezwaar geworden voor de bevolking, welke
zich daar had gevestigd om de kerk te Leiderdorp,
waartoe ze kerkelijk behoorde, te bezoeken. De
datum van de wijding staat niet geheel vast; het
eene bericht spreekt van 7 September, den Zondag
vóór, het andere van 14 September, den Zondag na
Maria geboorte.
Spoedig, nadat dit gebied in 1365 als stadsvergroo-
ting bij de stad was opgenomen, werd de hier ge
noemde kerk tot parochiekerk verheven, als hoedanig
zij in 1358 uitdrukkelijk wordt vermeld. Het was
maar een bescheiden kerkje, dat echter door den
bisschop bijzonder werd begunstigd door er een
kapittel van 12 en later 24 kanunnikken aan te
verbinden.
In 1377 werd begonnen met den bouw van de kerk,
welke wij nu nog kennen in de typisch laat
gotische bouworde. De gevels van het dwarspand,
het Noord- en Zuidportaal, zijn voorbeelden van
zéér rijpe gothiek. In 1381 werden 3 altaren gewijd
en de eerste steen gelegd voor het koor, waarbij
tegelijk het kerkhof werd vergroot. In 1436 werd
de kooromgang gewijd, waarna de verdere bouw,
die de voltooiing van het schip met westfront zou
inhouden, niet meer werd ter hand genomen.
De Onze Lieve Vrouwe Kerk.
In het Maredorp, de uitleg van 1355, ontstond reeds
spoedig nadat dit gebied van Oegstgeest was afge-
33
Oud Leiden 3