PERSPECTIEF
Zoo is Leiden in de eeuw, welke achter ons ligt,
ten zeerste van aanzien veranderd. De stad heeft
hiermede veel van haar oude aantrekkelijkheid ver
loren. Het sloopen van zoovele belangrijke oude
monumenten, vaak onvervangbare kunstschatten,
hetwelk een verarming van het stadsbeeld betee
ken de, vond veelal zijn oorzaak in de voortschrij
dende industrialisatie en de ongebreidelde city
vorming, die aanzienlijke stadsdeelen ten gronde
hebben gericht. Men behoeft slechts een rondgang
langs de eertijds deftige grachten als de Heeren
gracht en Hooigracht te maken om te ontwaren,
hoe door het ongeordend vestigen van winkels en
fabrieken de welstand op een lager peil is gebracht.
Heele stukken zijn er uit de mooie gave straat-
wanden geslagen. Het geheel begon het chaotisch
beeld te vertoonen, dat het noodzakelijk gevolg is
van elke ontwikkeling, die de vrije loop gelaten
wordt. Dat men toen regelend had moeten op
treden kon men moeilijk beseffen. Het lag niet in
den tijdgeest. Bovendien was het stedebouwkundig
begrip verloren gegaan. Sinds de 17e eeuw waren
er geen stedebouwkundige problemen meer aan de
orde geweest. Het resultaat van de bebouwing van
de ruïne, waarvoor koning Lodewijk door zijn Fran-
sche architecten zulke fraaie plannen had doen
ontwerpen, is hier een sprekend getuigenis van. Zoo
moet men ook verklaren dat de overheid in die
dagen er toe kon besluiten de oude wallen en
bastions, die prachtige groene gordel tusschen de
oude en nieuwe stad, een voorrecht van alle oude
vestingsteden, uit te geven voor industrieterrein.
Tot op onze dagen gaat men voort hier fabrieken
97
Oud Leiden 7
