had gelegen in het keurslijf van den ouden defensie
gordel, begon zich beklemd te voelen. De groote
ontwikkeling der industrie en de behoefte aan
expansie, die elkeen bezielde, verdroegen deze
nauwe ligging niet langer. Leiden moest ontmanteld
worden. „Weg" de noodelooze hooge wallen, die alle
contact met de nieuwe stad er buiten onmogelijk
maakten, „neer" de oude onnutte poorten, die
hinderpalen voor het verkeer waren, werd het devies.
De nieuwe stad eischte ruim baan. De eeuw van de
vooruitgang der techniek wierp haar schaduwen
vooruit.
Wanneer we den inventaris moeten opmaken van
alles, wat verloren ging in deze jaren, krijgen we
een jammerlijk overzicht. Op 5 November 1816
werd door den Raad besloten het Groote Bolwerk
aan de Witte Poort te amoveeren; dit besluit opende
het „tijdperk van den moker". Het werd een sloo-
pingsroes, waaruit men eerst ontwaakte toen alleen
de Zijl- en de Morschpoort oven waren.
96
