men was dus op een beperkt palet aangewezen. Blauw is de meest vuurvaste kleur, geel tot bruin, groen, mangaanpaars en steenrood tot rood bieden ook goed weerstand aan de hooge temperatuur, die het aardewerk in den oven heeft te doorstaan, terwijl ook wel zwart in het groote vuur werd gebakken. Maar men verlangde ook, en vooral in de 18de eeuw, tusschentinten en goud, dit laatste naar voorbeeld van het Chineesche, Japan- sche en Europeesche porselein. Men moest dus wel zijn toevlucht nemen tot de techniek, die voor porselein de gebruikelijke was en alleen de zeer vuurvaste kleuren zooals blauw in het groote vuur met en in het glazuur bakken, en de minder vuurvaste kleuren op het reeds gebakken aardewerk schilderen en vervolgens in een licht vuur er even opbakken, „moffelen". Vooral het aardewerk, dat Saksisch porselein moest nabootsen, werd meestal geheel en al met gemoffelde kleuren ver sierd. Maar daarmede ging in letterlijken en op den duur ook in figuurlijken zin de glans van het Delftsch aardewerk verloren. Om de fijne tusschentinten en om het goud zijn deze producten der aardewerkkunst vaak zeer gewild, maar uit een oogpunt van techniek be schouwd en ook om hun veel minderen glans kunnen zij niet halen bij het oudere werk, waarop alle kleuren met en in het glazuur zijn gebakken, en ook niet bij dat, waar hoogstens wat goud en een enkele tusschen- tint later zijn aangebracht. Immers de gemoffelde kleu ren voelen dof aan. De voorwerpen missen dus juist wat het andere aardewerk uit Delft kenmerkt, den glans en het aangename zachte aanvoelen. Volgen wij nog eenige oogenblikken Paape's be schrijving, dan lezen wij nog over het branden van de tinasch, waarvoor tegen drie deelen lood één deel En- gelsch tin werd gebruikt. Van de verschillende recepten noemen wij slechts kort de „masticot", een ingrediënt van het „wit", dat uit zand met zout en soda werd ge brand dan het „wit", dat uit tinasch en masticot, smalt of blauwsel en vijlsel van rood koper eveneens gebrand 26

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1943 | | pagina 31