algemeen mogelijk genomen, wij gebruiken het woord
gewoonlijk in beperkteren zin en wel in tegenstelling tot
porselein. Immers, houden wij een scherf van porselein
naast een van aardewerk, dan zien wij bij porselein
feitelijk één wit lichaam, en alleen hij scherper toezien
zal men een witte steenachtige kern en een glasachtige
glazuurlaag kunnen onderscheiden, die meestal zonder
scherpe afscheiding in elkaar overloopen, die dus als
het ware in elkaar versmolten zijn, zoodat een homo
geen lichaam is ontstaan. Bij aardewerk zien wij meestal
een grauwe, rosse of roomkleurige, soms ook een witte
scherf, die meer of minder bros, met een mes afgekrabd
kan worden, en daaroverheen, duidelijk afgescheiden,
de glazuurlaag, die glasachtig is en doorzichtig (meestal
loodglazuur) of ondoorzichtig (gewoonlijk tingla-
zuur). Daar de massa niet homogeen is, aangezien het
glazuur niet met de aarde is samengesmolten, barst deze
glazuurlaag licht en vertoont een net van barstjes, de
„craquelure", ja, zij schilfert zelfs af. Van porselein
kan men nog de doorschijnendheid, wanneer de wand
niet te dik is, opmerkenaardewerk pleegt, op een zeer
enkele uitzondering na, ondoorschijnend te zijn.
Maar, al zien wij nu verschil, wanneer wij een scherf
van aardewerk en een van porselein vergelijken, dit
neemt niet weg dat er feitelijk geen grens ergens tus-
schen porselein en aardewerk is te trekken. Wij zien
alleen onderscheid, omdat wij twee uitersten van het
zelfde product voor ons hebben. De geschiedenis bewijst
dit nader. Het oudste aarden vaatwerk, dat men kent,
is steeds aardewerk in dien zin, dat het een brosse
poreuse scherf vertoont, in voorhistorische tijden en
ook nog wel later, zonder glazuur. Sinds heeft men er
naar gestreefd het materiaal te verbeteren. De aarde,
die men zich daarvoor kon verschaffen, speelde natuur
lijk een groote, ja, wel de grootste rol. In China had
men in overvloed van de beste aarde, de fijne koalin-
aarde, en daar vindt men dan ook al vroeg aardewerk,
dat men om de harde witte kern porselein moet noemen,
18
