bakkers bij hun notarissen hadden laten opteekenen.
Het kan mijn bedoeling niet zijn over de vele plateel
bakkerijen en meesters plateelbakkers uitvoerig te
schrijven. Nog altijd ontbreken de verbindende schakels,
die de fabrieken en het gemerkte aardewerk tot elkaar
zouden kunnen brengen door middel van de merken.
De lijsten, waarop de plateelbakkers deze kunnen heb
ben gedeponeerd, zijn en blijven nog steeds zoek. Be
halve de merken die zeven meesters in 1680 deponeer
den in verband met een nieuw procédé, dat toen opgang
maakte, de nabootsing van Chineesche roode thee
potten, kennen wij pas van het jaar 1764 een meer
algemeene lijst, maar dan is de bloeitijd van het
„Delftsch" al voorbij. Voor de bestudeering van het
aardewerk heeft dus de nadere kennismaking met dat
gene wat de plateelbakkers door hun notarissen lieten
vastleggen, niet die beteekenis, die zij zou hebben voor
het geval dat wij zekerheid over de merken konden ver
krijgen en dus hun aller werk zouden kunnen aanwij
zen. Ja, het ingewikkelde netwerk van eigenaars en
plateelbakkerijen, van eigenaars van meer dan één fa
briek of van gedeelten, terwijl vaak de schilders, die
mee het bijzondere aan het product gaven, ongenoemd
bleven, is een rijstebrijberg, waarvan het dooreten niet
in Luilekkerland brengt. Misschien konden wij beter
van een kluwen van vele door elkaar loopende draden
spreken, waarvan de ontwarring een monnikenwerk
moet worden genoemd. Uit een oogpunt van historisch-
oeconomische geschiedenis zal het volledig overzicht
van de plateelbakkerijen met de eigenaars, de meesters-
plateelbakkers, plateelschilders en anderen zijn betee
kenis hebben. Voor het aardewerk zal ik een ieder aan
raden: ga van het product zelf uit, vergelijk materiaal,
wijze van beschildering en uitvoering. Zie naar de mer
ken, waarvan een plausibele verklaring is te vinden, en
gebruik deze overigens als verbindenden schakel tus-
schen de aardewerkproducten zelf. Een goed aarde
werkkenner zal steeds de achterzijde en het eventueele
11
