111
gebruikt naast tinnen schotels voor de spijzen.
Voor drank deden de ingevoerde harde steenen
kruiken en kannen dienst, die via Keulen langs den
Rijn werden aangevoerd uit Siegburg, Raeren en an
dere plaatsen. Daarnaast is wellicht binnenslands ook
wel eenig overeenkomstig maar zachter aardewerk zoo
als kannetjes gebakken, terwijl het roode met slib en
loodglazuur versierde vaatwerk zijn plaats in de keu
kens had en bleef behouden. In elk geval at men toen
nog niet van porselein of Delftsch aardewerk en ge-
heele serviezen waren nog onbekend. Wij haalden bo
ven reeds het versje aan dat op een bord van Delftsch
aardewerk ons van de verdringing van tin door
„Delftsch porselein" vertelt. Het is wel niet mogelijk
zich een denkbeeld over het eerste gebruik van aarde
werk voor tafelborden te maken, omdat de oudere ma
jolica in de inventarissen niet zoo duidelijk tot ons
spreekt en men bij de schilderijen twijfelt of inderdaad
Nederlandsche of uit Antwerpen of Italië ingevoerde
stukken trouwens nog niet als etensborden gebruikt
zijn voorgesteld. Wij denken bij voorbeeld aan een en
kelen schotel op een schilderij van Pieter Aertsen, die
voor spijs of boter op tafel staat. Ook van het Delftsch
geldt het bezwaar dat het op schilderijen moeilijk te
herkennen is; men weet vaak niet of men Chineesch
porselein of Delftsch te zien krijgt. Maar hier kunnen
de inventarissen ons aan de noodige gegevens helpen.
En wij weten daaruit hoe groot de hoeveelheid van de
Delftsche gebruikswaar is geweest. Naar verhouding is
er van al die serviezen en serviesstukken, die bij zoo
vele dozijnen werden gemaakt, zeer weinig overgeble
ven, wat de huisvrouw zoo vreemd niet zal vinden,
gezien het brooze materiaal.
Naast de gebruiksvoorwerpen zijn er de schotels en
borden, die zoowel gebruiksvoorwerpen als sieraarde-
werk waren of konden zijn. Wij kennen ze evenals de
vazen en kommen en andere stukken vooral uit inven
tarissen van plateelbakkers, maar ook anderen dan
