Oudere, echt 18e eeuwsche koepels vinden wij in
deze streek echter ook voldoende, zeer fraaie zijn er bij
de buitens Vegtoever in Maarssen, Vegtlust en Beeken
Hoff te Loenen. De parel van de collectie is wel de
koepel van Vreedenhoff bij Nieuwersluis, blijkens
een gevelsteen dateerend uit 1776, ruim 25 jaar
jonger dan het huis. Even beroemd als deze koepel
is het groote gesmeede inrijhek, dat zijn weerga
niet vindt aan de Vecht. Het park toont weinig meer
van zijn oorspronkelijken aanleg, slechts achter het huis,
waar de rijkversierde tuingevel zich weerspiegelt in den
vijver krijgen we even een herinnering aan de monu
mentaliteit die de aanleg in zijn besten tijd moet hebben
bezeten.
Bij het pas gerestaureerde Gunterstein te Breukelen
St. Pieters is de statigheid behouden in de zware
lanen van het park.
Over het algemeen waren de buitens aan de Vecht
klein van omvang, een aantal bleef dus ook in de eerste
helft van de 19e eeuw nog bewoond, en bijna alle par
ken ondergingen de gevolgen van den omzwaai van
barokstijl naar landschapstijl. Overal werden, tusschen
1800 en 1860, gebogen oprijlanen en wandelpaden
door de bosschages aangelegd, ronde, elliptische en
andere „natuurlijke" vijvers gegraven.
Andere buitens maakten plaats voor boerderijen en
tuinderijen, waarbij dikwijls alleen de bijgebouwen en
de grootere vijvers gespaard bleven. Van het beroemde
Petersburg, dat den Czaar aller Russen met bewonde
ring vervulde, is hoegenaamd niets meer te vinden, bij
Gunterstein is van het park weinig meer over dan
boomgaarden en enkele lanen. Wat wij thans aan de
Vecht aantreffen is dus 't slecht onderhouden, weinig
gave restant van 18e eeuwsche glorieslechts enkele
buitens zijn in ouden vorm bewaard, gerestaureerd en
van een omgeving in den geest van het huis voorzien.
Nijenrode is een van die uitzonderingen, waar wij iets
79
