buitens. De Voorst en Onstein, IJsselvliedt bij Wezep,
Beeckestein bij Velsen, Renswoude, Ter Horst, de Eult,
Ampsen en de Slangenburg, Biljoen en Bouvigne, Eerde
en Kernen, Bakkeveen en Geldrop, de Luchtenburg bij
Ulvenhout en Elswoud bij Haarlem bewaren alle in
sterke mate de sfeer van het barokpark. Zoeken wij
naar onderdeden van den aanleg, dan vinden wij de
fonteinen, grotten en beelden op Roosendaal en Fran-
kendaal, de loofgangen in de Eult en op Mariëndaal
bij Oosterbeek, de groote kanalen naar Fransch voor
beeld op Renswoude en de Duckenburg bij Hatert.
Voor de fraaiste tuinkoepels moeten wij Vecht en
Amstel langsdaar treffen wij ook vele prachtige inrij-
hekken aan, die echter bij de Limburgsche kasteeltjes
evenmin ontbreken. Eenig idee van een rococoparkje
geeft ons het Manpad bij Haarlem.
Maar nergens zullen wij ooit ontdekken, wat wij zoo
gaarne zouden zieneen 18e eeuwsch buiten in oor-
spronkelijken staat, door de eeuwen heen in denzelfden
geest onderhouden. Aan het einde van die eeuw was
ieder beu van de gedwongenheid, van de gesnoeide
boomen en de altijd even bete kijkende beelden, men
wenschte de Natuur, en meende die te vinden in rede
loos slingerende paden, in vijvers die zich kronkelden
als een gepijnigde slang, in boom- en heestergroepen
van de bontste samenstelling, in golvende gazons te
midden van dit land van vlakke weiden. Men ging dus
reorganiseeren, hier meer, daar minderop Rens
woude bleef 't bij een enkelen grooten vijver, de Harte-
kamp werd geheel gereorganiseerd, evenals Roosendaal.
Slechts het huurhuis Zuilestein ontsnapte er grooten-
deels aan, evenals een aantal buitens die tijdens het
ergste woeden van de mode niet bewoond werden, niet
in tel waren of waar de eigenaar der traditie getrouw
bleef.
Zoodoende zijn wij, om werkelijk ons volledig te
kunnen verplaatsen in het oude buiten, aangewezen op
137
