MERKWAARDIGHEID VIII
VAN LANTAARNS EN
VERLICHTING
Op de oude kaart van Cornelis Anthonis-
zoon van 1544 ziet men hier en daar op de
straat een voorwerp, dat lijkt op een straat
lantaarn. Maar deze hadden een andere be
doeling. Het zijn heiligenhuisjes. De straat
verlichting was toen nog niet uitgevonden.
Het moest duren tot de tweede helft der
17de eeuw eer de eerste straatlantaarn
kwam, uitvinding van Jan van der Heyden,
den kunstschilder, die ook nog tijd vond
brandspuiten te maken. Deze lantaarns wa
ren vierkante houten palen met een olielamp
erop in een glazen doosje. Van dit type lan
taarns is geen enkele bewaard gebleven.
Men kent ze alleen van afbeeldingen.
De glorie van de straatlantaarn begon tege
lijk met den bouw van de eerste gasfabriek.
Zoo goed en leelijk werden ze ge
maakt, van gegoten ijzer met ornament van
klimopranken, dat er na meer dan een halve
eeuw nog vele bij den weg staan, nu van de
glazen stolp ontdaan en voorzien van een
electrische gloeilamp.
69
