trokken de zware met 4 of 5 paarden bespannen Hes-
senkarren. Deze voerden goederen uit Duitschland en
tot zelfs uit Italië aan. Deze landhandel wekte wel
eens de afgunst van het zeevarende Holland op, in
verband waarmede er op werd aangedrongen, om
dezen handel met zware rechten te belasten. Nog tot
in de vorige eeuw zag men volgens Baron Sloet de
Hessenkarren met zwartsel beladen te Arnhem aan
komen.
Deze Hessenwegen zijn genoemd naar het gebruik
door de Hessenkarren. Merkwaardig is het echter, dat
in de nabijheid van deze wegen praehistorische heuvels
en vindplaatsen uit het steentijdperk zijn aangetroffen,
waaruit zou kunnen worden afgeleid, dat de oorsprong,
althans van sommige dezer wegen, van veel ouderen
datum moet zijn. Deze naar de tegenwoordige begrip
pen hoogst gebrekkige wegen zonder of plaatselijk
met een primitieve verharding volgden de van
nature best begaanbare plaatsen; zij vermeden dus
zooveel mogelijk slappen bodem, doch maakten ge
bruik van de zandruggen in moerassen en volgden in
laag gelégen streken de hoogst gelegen gedeelten;
daarentegen werden uit den aard der zaak in heuvel
achtig terrein de hoogten zooveel mogelijk ontgaan en
de plaatsen met het geringste verhang uitverkoren;
de loop dezer wegen paste zich zooveel mogelijk aan
bij de natuurlijke gesteldheid van het terrein. Dit was
van meer belang dan het volgen van de kortste verbin
ding snelheid was nog slechts van ondergeschikte be-
teekenis.
Er wordt meer en meer onderscheid gemaakt tusschen
Hessenwegen en Hanzewegen. Met Hanzewegen wor
den de verbindingen der voormalige Hanzesteden aan
geduid. Gemiddeld zullen ze niet ouder zijn dan de
14de eeuw, hoewel ze gedeeltelijk ook oudere routes
zullen hebben gevolgd. Het begrip Hessenweg blijft
dan beperkt tot die wegen, welke uit het hart van het
8