natuurmonumenten bezit, welke in Europa te vin
den zijn. De beroemde Muyen en Slufter zouden
er niet gekomen zijn, indien niet ruim 300 jaar
geleden een groote zanddijk was gelegd, die over
de toenmalige strandvlakte en kwelders heen
de Kooger Duinen met het eiland Eijerland ver
bond. Ook de Geul in het Zuiden zou er zonder
medewerking van den mensch niet zijn geweest,
zonder den bouw van duinen zou het heele land
schap er daar in het Zuiden anders uitzien! Ook
op de Boschplaat van Terschelling legt Waterstaat
stuifdammen aan, de Noordvaarder is een mede
door menschelijken invloed ontstane duinvlakte
Het wonderlijke van ons duinlandschap is, dat de
teekenen van menschelijke werkzaamheid onder
invloed van wind, water en vegetatie haar scherpe
vormen verliezen - wie niet wist wat er gebeurd
was zou bijvoorbeeld de Slufter Bollen en de Geul
geheel voor een natuurlijk landschap houden. Met
de duinen in het uiterste Z.W. van Texel en op
Terschelling is het echter anders, de rechte lijn van
de kunstmatig verkregen dammen laat zich te dui
delijk zien, hoewel ook daar het stuivende zand en
de vegetatie veel natuurlijks brengen, dat het kunst
matige doet verdwijnen. Vormen zich vele stuif-
duintjes voor zoo'n dam dan lijkt het weldra of de
dam er een natuurlijke voortzetting van is. De
grootschheid der natuur aan zee, de oneindigheid
der horsen met hun slenken en geulen, slikken en
sikkelduinen, zijn echter zoo allesbeheerschend, dat
al het werk van den mensch er klein en onbeholpen
69
