Spaanschen koning tusschen 1555 en 1575, onder
meer, kaarten van de Nederlandsche steden tee-
kende 1), Afb. 1. Met den eigenlijken vorm der
bouwwerken heeft hij zich, hoewel hij de kerken
er op teekende, niet bezig gehouden; de huizen
blokken gaf hij slechts met vakken in kleuren aan,
omdat het hem alleen om de situatie te doen was,
de ligging en indeeling der steden voor strategisch
doel. Toch kan de kaart ons van de plaats van de
verschillende kerken en de omgrenzing der oude
stad door A-diep, Haven en Loopende diep,
Schuitendiep, Kattendiep en het later gedempte
Zuiderdiep vertellen. De middeleeuwsche en de
16de eeuwsche uitbreidingen van de stad aan de
zijde van de A en de 15de eeuwsche tusschen
Schuitendiep en Hoornsche diep zijn al in die
omsluiting begrepen. De stad is dan van muren
waaraan de Muurstraat, vroeger een der „Ach
ter de Muren", ons nog herinnert en met poor
ten, waterpoorten en torens voorzien2). Wij
15
De origineele kaarten, die zich te Madrid bevin
den, zijn in goede reproducties algemeen bekend ge
worden door de uitgave van Martinus Nijhoff te 's Gra-
venhage: Nederlandsche steden in de 16de eeuw,
plattegronden van Jacob van Deventer. Voor de da
teering der kaarten zie men Nederlandsch Archieven
blad 47ste jaargang 19391910) blz. 19 e.v., artikel
van den archivaris van Deventer Mr B. van 't Hoff.
Ook zijn belangwekkende gegevens omtrent Jacob
van Deventer te vinden in een uitvoerige mededeeling
van W. Eekhof in de Mededeelingen der Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde, 1880.
Abel Eppens vertelt in zijn kroniek hoe in het
midden der 16de eeuw verschillende poorten, die te
