de stukken in detail aan de belangstellenden van de hand werden gedaan. De geestelijkheid had in die dagen als opdrachtgeef ster van grafmonumenten in de meeste Nederlandsche provinciën afgedaan. De R.K. priesters konden eigen lijk niets meer bestellen. Al werden zij in de „pu blieke" kerken begraven, de censuur liet nauwelijks toe dat het graf nog met een miskelk versierd werd. De predikanten van hun kant legden hoogstens eenige neiging tot persoonsverheerlijking aan den dag door plechtige opschriften. Voor afbeeldingen in effigie, zooals bij de R.K. priesters gebruik was ge weest, bestond bij hen geenerlei belangstelling. De adel bestelde nog wèl. En wéér komen in dezen tijd bijzonder mooie exemplaren tot stand met reeksen van kwartieren, die voor den "genealoog evenveel be langwekkende puzzles op te lossen geven. Kwartier staten staan in een slechten reuk. Ofschoon de adel er niet vrij van te pleiten is, en ook aan haar schuld te wijten valt, dat falsificaties in de kwartieren ont stonden, zijn het méér de regenten geweest, die zich tot het euvel lieten verleiden om fantastische kwartier reeksen te scheppen teneinde het een of ander doel treffend te kunnen verbergen. De adel zien wij meer vergissingen maken, in de opstelling vooral. Deze zijn het gevolg van traditioneele rangschikkingswijzen, waarbij de gezamelijke mannelijke kwartieren soms vóór de vrouwelijke werden geplaatst. Maar zooals men weet was het voorkomen van den adel in verhouding tot de opgekomen „burgerij" in het bijzonder in landen als Holland van weinig be- teekenis meer. In de Waalsche kerk te Delft liggen zelfs de Portu- geesche koningszoon Don Emanuel van Portugal en Prinses Emilia van Nassau onder een gewone grafzerk begraven. Misschien had ik deze vergelijking juist niet 79

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1942 | | pagina 98