van een miskelk, het typische teeken der priesterlijke waardigheid. Niet altijd staat deze miskelk daar alléén. Een zerk van 1469 in het Haagsche gemeente museum geeft de voorstelling van zoo'n miskelk tus- schen twee ampullen en een vrijwel gelijk beeld, óók in typeering dezer voorwerpen overeenkomstig, treffen wij aan in de Westerkerk te Enkhuizen alsmede op de plek, waar eens de oude kerk van Akmarijp verrees (afb. 8). Door de eeuwen heen blijven deze figuren voortleven, steeds varieerend in vorm naar de smaak, naar de mode van den tijd. Men zoeke zelf maar eens naar zulke voorbeelden. Omdat zij zoo talrijk zijn, zou het zeker de moeite loonen met behulp van reeds verzamelde gegevens een studie te wijden aan de op steenen uitgebeelde typen van dit kerkelijke vaatwerk. Bij de meer belangrijke priesterzerken wordt behalve de kelk ook het wapen des priesters soms naar voren gebracht, waarbij uit den aard der zaak aan de miskelk steeds de eereplaats gereserveerd blijft. Ook wordt de miskelk dikwijls gesteld in een vierpas, of teneinde meer levendigheid te verkrijgen, door drie pas-omlijstingen geëncadreerd. Rijker getooide stee nen hebben dan de overblijvende ruimten, b.v. de zwikken of de geheele rest van het oppervlak versierd met Gothisch maaswerk, met fialen en hogels, dat dikwijls van groote originaliteit getuigt. En nog was met dit alles het laatste woord der ver sieringskunst niet gesproken. Reeds spoedig moet men naar buitenlandsch voorbeeld op de gedachte zijn gekomen, wanneer al niet een geheele koperen plaat gekozen werd, om de zerken in te leggen met dit metaal. Bitter weinig zijn de voorbeelden in aantal van dergelijke koperen platen, die de ongunst der tijden tot op heden getrotseerd hebben. De mensche- lijke hebzucht is steeds zoo ontembaar geweest en koper was en bleef een gezocht metaal, dat niet enkel 43

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1942 | | pagina 62