nauwkeurige dateering uit den aard der zaak niet anders dan in den weg staan. Maar verwonderen doet de afwezigheid van schrift ons daarom niet, aan gezien in die vroege tijden het schrift een algemeene zeldzaamheid was. Nog vele eeuwen daarna besten digde zich die toestand en hoe irrelevant de algemeene beteekenis van het schrift was, realiseert men zich eerst terdege, wanneer men weet, dat het zelfs in Erasmus' dagen tot de zeldzaamheden behoorde, als een vrouw kon lezen De steenen der besproken categorie zijn meestal zeer mooi door hun prachtige warm-roode kleur. Zij schij nen, wanneer men ze in het zonlicht ziet, veelal be zaaid te liggen met schitterende kleine kristalletjes. Gxosso modo kunnen wij zeggen, dat de zerk in de 12e eeuw weer een ander uiterlijk begint te krijgen. Dan blijft de reeds breeder geworden rand bestaan en iets heel nieuws is, dat het overblijvende midden vak gebruikt wordt om een afbeelding van den over ledene een plaats in te ruimen. In den aanvang be houdt echter de zerk meestal nog zijn trapezium vorm, hetgeen erop wijst, dat zij veelal als sarcofaag deksel bedoeld en gebruikt zal zijn. Een voorbeeld van zoo'n zerk met persoonsafbeelding vinden wij te Anloo in de provincie Drenthe. Die steen heeft een trapezium-vorm, doch is waarschijnlijk niet van roo- den zandsteen. Hij is daar thans aangebracht in den Noord-buitenmuur van de kerk, is helaas erg afge sleten, terwijl hij zeer weinig, om niet te zeggen in 't geheel geen ornament vertoont. Méér zijn er echter in ons land van deze stukken. Het Friesch Museum bewaart twee exemplaren in zijn kelders, die toevallig weer uit rooden zandsteen vervaardigd zijn, één uit Beets (Fr.) en één afkomstig uit Roodkerk. Deze insgelijks trapeziumvormige zerken hebben wèl eenige randversiering (palmettenrand). Uit vergelijkingsma- 19

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1942 | | pagina 22