HOOFDSTUK I
DE ROMAANSCHE GRAFSTEENEN
(SARCOFAAGDEKSELS
De eerste groep, die ik thans zou willen bespreken
wordt gevormd door grafzerken, die gediend hebben
tot afdekking van de bovenzijde van een sarcofaag
of steenen doodkist.
Betreffende de dateering van deze sarcofagen bestaat
nog geen algemeene overeenstemming, maaar zooveel
is wel zeker, dat hier en daar een herinnering aan
toonbaar is van Romeinsche- of Merovingische vor
men. De oudste typen zullen daarom zeker nog vóór
het jaar iooo gesteld kunnen worden, terwijl graf
zerken in het algemeen in het Noordwesten van
Europa reeds in de Ve eeuw voorkomen.
Toen de Wieringermeer drooggevallen was, kwam er
plotseling een heele serie grafzerken van deze groep
voor den dag ter plaatse, waar het anno 1333 ver
dronken dorp Gawijzend of Gouwsend had gelegen.
Er werden daar liefst zes exemplaren bijeen gevonden,
uit den aard der zaak afkomstig uit de oude dorps
kerk of van het kerkhof. Een rijke vondst als deze is
in ons land eenig in zijn soort, ofschoon opgemerkt
moet worden, dat deze steenen, maar vaker fragmen
ten daarvan, nog op talrijke plaatsen in ons land
voorkomen. Behalve deze vondst van Gawijzend is er
nog een ander stuk in den Wieringermeer aangetrof
fen en om nog wat in Noordholland te blijven, er
liggen of lagen er te Heiloo, Valkoog, Spanbroek,
Oterleek, Alkmaar, Egmond aan den Hoef, Egmond-
Binnen, Stroe op Wieringen, Westerland op Wierin-
gen, Hem, gemeente Venhuizen, en te Edam (frag
menten) in de galmgaten van den toren.
Ook in de provincie Friesland worden zij aangetrof-
15